menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Dönemin ruhu: Aydınlanmaya karşı restorasyon ve yeni kutsal ittifak (1)

15 1
17.08.2025

Şimdi ise “İkinci bir Restorasyon” döneminden geçiyoruz. Aşırı sağ bir tür Restorasyon hareketi olarak demokrasinin yerine otoriter rejimlerin kurulmasını arzuluyor ve aklın yerine milliyetçilik, din ve ataerkil gelenekleri öne çıkarıyor.

İçinden geçtiğimiz dönemin ruhu insanlığın büyük bir gerileme yaşadığına işaret ediyor. Demokrasilerin tehlikeye düştüğü, Aydınlanmanın evrensel değerlerinin bir bir yok edildiği, uluslararası kurumların işlerliğini yitirdiği ve kuvvet politikasının belirleyici olduğu bir dönemden geçiyoruz.

Ana akım sağın iyice muhafazakarlaştığı, aşırı sağın giderek güçlendiği dünyamızda, mültecilere, göçmenlere, azınlıklara karşı baskılar artıyor ve demokrasinin temelleri sarsılıyor. Seçimle işbaşına gelen otoriter ve totaliter liderler birbirlerini kollayarak demokrasiyi hedef alıyorlar. Aşırı sağ partiler adeta enternasyonal dayanışma sergiliyorlar.

Uluslararası ilişkilerde “dünya için iyi olan benim için de iyidir” yerine, “benim için iyi olan dünya için de iyidir anlayışı” hakim oluyor. Hukukun kuvvetten yapıldığı elbette biliniyor ama kuvvet hukuku yaratırken, hukuk tarafından da belli oranda denetleniyordu. Günümüzde ise kuvvet tek başına belirleyici olmaya başladı.

Dünyamızda bunlar yaşanırken Batı demokrasileri ne yapacağını bilemiyor. Dışarıda çifte standart uygulayarak uluslararası hukukun gereklerini yerine getirmiyor, içeride ise neo-liberal ekonomi politikalarıyla refah toplumunun altını oyuyor ve aşırı sağın yükselmesine zemin hazırlıyorlar.

Gelgelelim, insanlık böylesi bir gerilemeyi ilk defa yaşamıyor. Modern dünyada demokrasinin doğuşuna ve Aydınlanmaya karşı ilk saldırı gerici Restorasyon döneminde yaşanmıştı. Şimdi ise “İkinci bir Restorasyon” döneminden geçiyoruz. Aşırı sağ bir tür Restorasyon hareketi olarak demokrasinin yerine otoriter rejimlerin kurulmasını arzuluyor ve aklın yerine milliyetçilik, din ve ataerkil gelenekleri öne çıkarıyor.

Bu yazı dizisinde geçmişte ve günümüzde yaşanan kırılma noktalarını özetlemeye çalışacağım ve........

© Yeni Düzen