Hem Nazım’ı sevip hem Kemalist olunabilir mi?

Mustafa Armağan

Nazım Hikmet yasaklanıp sansürlense de şiirleri kadar fikirleriyle hâlâ tartışılmakta.

Eski Irak cumhurbaşkanı Kürt siyasetçi Celal Talabani 1995 yılında Almanya’da yaşayan psikiyatr İlhan Kızılhan’a verdiği tv röportajında, Nazım Hikmet’in Kürtlerle ilgili bilmediğimiz bir yönünü ifşa etmişti. İşte o sözler (kısaltarak aktarıyorum):

“İlk defa 1955 yılında Irak’tan gizlice çıktım. Varşova’daki Dünya Öğrenciler Festivaline gittik. Festivalde büyük Türk şairi Nazım Hikmet’i gördüm. Kendisine Kürt kıyafetleri götürmüştük. Toplantıya Kürt kıyafetleriyle geldi ve çok güzel bir konuşma yaptı.

- Ben Kürtleri çok seviyorum. Onlar mazlum bir halk dedi. Umut ediyorum ki bir gün özgür Kürdistan olacak ve ben de orada olup bunu görebileceğim dedi.

Konferansta birçok ülkeden gençler vardı. Rus heyeti, Çin heyeti, Hindistan heyeti vardı. İngiliz, Fransız, Türk, Arap ve İranlı heyetler vardı. Nazım Hikmet etkili biriydi. Onu dinlediklerinde Kürtlere önem verdiler.”

Nazım Hikmet’in Kürtlere bakan yönü Talabanî bunları anlatana kadar bilinmiyordu. Ancak üç yıl sonra bir bomba daha patladı.

Türkiye’de ilk defa Doğu Perinçek’in yönettiği 2000’e Doğru dergisinin 31 Temmuz 1988 tarihli sayısında neşredilen bir mektup Nazım Hikmet’in el yazısıyla Kürt ileri gelenlerinden Kamuran Bedirhan’a yazılmıştır.

Kâmuran Bedirhan’ın Paris Kürt Enstitüsü’ne bağışlanan kitaplığındaki belgeler arasında bulunarak ilk kez 1983 Eylül’ünde Enstitü’nün yayın organı olan Hevi’de yayımlanmış olan mektup 2000’e Doğru dergisinde “Nâzım Hikmet’in bilinmeyen mektubu: Kürt ve Türk kardeşler özgürlüğe elbirliğiyle...” başlığıyla çıkmıştı. Dergide mektubun Nâzım Hikmet gerçeğinin her yönüyle aydınlanması gerektiği düşüncesiyle ‘tarihsel bir belge’ olarak yayımlandığı belirtilmişti:

Biz de tarihî bir belge olan mektubu herhangi yorum getirmeden aşağıya alıyoruz (Dürüstlük........

© Yeni Akit