Şeyh Sait Ayaklanması, 100 yıl önce, 13 Şubat 1925 tarihinde başladı. Ayaklanma, Diyarbakır, Elazığ, Bingöl ve çevresinde etkili oldu ve yaklaşık iki ay sürdü. Türk hükümeti, ayaklanmayı bastırmak için sert önlemler aldı ve 15 Nisan 1925’te Şeyh Sait yakalandı. Ayaklanma, 29 Haziran 1925’te Şeyh Sait ve diğer isyancıların idam edilmesiyle sona erdi.

Şeyh Sait ayaklanmasına ilişkin trajikomik bir olayı hatırlatayım.

Metin Toker, 1950’li ve 1960’lı yılların ünlü gazetecilerindendi. Aynı zamanda İsmet İnönü’nün damadıydı.

Metin Toker’in Şeyh Sait ve İsyanı kitabı ilk kez 1968 yılında Akis Yayınları tarafından yayımlandı.

Bu kitabın en ilginç bölümü, Kürdistan Teali Cemiyeti başkanı Seyyid Abdülkadir’in ve adamlarının, “İngiltere Hariciye Nezareti Umur-u Şarkiye Müdürü Mr.Templen” diye Türk istihbaratından Nizamettin Bey’le görüşmelerine ilişkindir. Böylece Türk istihbaratı Şeyh Sait’in ayaklanma girişimini yaklaşık beş ay önceden, 1924 yılı sonbaharından itibaren öğrenmişti.

Olayı Metin Toker’e anlatan, o tarihte İstanbul Polis Müdürü olan emekli Korgeneral Ekrem Baydar ile İstanbul Polis Müdürlüğü İngilizce tercümanlarından Mustafa Necip Emre.

Olay şöyle gelişiyor.

Polis teşkilatından Nizamettin Bey, ayaklanma hazırlığı içinde olanlarla bağlantılı Palulu Kör Sadi ile ilişkiye geçiyor ve kendisini Mr. Templen olarak tanıtıyor. İşin komik yanı, Nizamettin Bey İngilizce bilmiyor. Ancak çok güzel İngilizce taklidi yaparmış. Seyyid Abdülkadir ve arkadaşlarıyla yaptığı........

© Veryansın TV