Yıpranmaların emeklilikte kademeye etkisi
Halk arasında yıpranma olarak bilinen fiilî hizmet süresi zammı ilave prim kazanılması ve yaştan indirim elde edilmesinde emeklilikte büyük avantaj sağlamaktadır. Yapılan iş ve mesleğin riskleri ve yıpratıcılığı sebebiyle bazı işlerde çalışanlar için emeklilik bakımından yıpranma hakkı uygulanmaktadır. SGK uygulamasında da yıpratıcı işlerde çalışanların hem primleri ve artırılarak hem de yaş düşürülerek emeklilikte avantajlı olmakta ve diğer çalışanlara göre daha erken emeklilik söz konusu olmaktadır. En son olarak sağlık çalışanlarına verilen yıpranma hakkı ile birlikte hâlihazırda yıpranma kapsamında olan iş yerleri/işler 20’yi aşmıştır. Diğer yandan SGK öncesi dönemde SSK (4/1-a), ve Emekli Sandığı (4/1-c) kapsamında sigortalı çalışanlara yönelik çok sayıda değişik yıpranma uygulamaları bulunmaktadır. Hâl böyle iken “yıpranma” meselesi sosyal güvenlik uygulamalarının en karmaşık konularından birini teşkil etmektedir. Emeklilik şartlarında adalet isteyen 4 milyonu aşkın kademe düzenlenmesi bekleyen çok sayıda okurumuz yasal düzenleme yapıldığı takdirde yıpranmanın avantaj sağlayıp sağlamadığını merak etmektedir.
İLAVE SÜRELER
Genel olarak emeklilikte kademe bekleyenlerin tamamı mevcut düzenlemede normal şartlarla emeklilik için kadınlar 58 erkekler ise 60 yaşına tabi bulunmaktadır. Memur ve Bağ-Kur’lulardan kademe bekleyen kadın ve erkekler 25 yıl yani 9000 gün prim şartına tabidir. SSK’lı kademe bekleyen kadın ve erkekler ise 7000 gün prim şartına tabi bulunmaktadır. Buna göre SGK (5510 s.) kanunda sigortalılık süresine ilave yapılmasına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre hak kazanılan;
Mülga 506 sayılı Kanunun ek 5. maddesi kapsamındaki itibari hizmet süreleri,
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe........
© Türkiye
