Siyahiler maldır, mülktür, yüktür, sahibi vardır. Suya atılmaları çöplerin denize dökülmesi kadar normaldir. Batılı köle tacirleri insaftan nasipsizdir. Afrika sahillerindeki köyleri basar, kendi hâlinde mutlu mesut yaşayan insancıkları (ekseri Müslüman) zincire vurup kaçırırlar. Karayip Adaları ve Kuzey Amerika’ya getirir, beyaz çiftçilere satarlar. Zavallıların gençliğini hayallerini çalar, anasından babasından, eşinden işinden, çocuklarından, lisanından, kültüründen koparırlar. Çocuk ve kadınların ırzına geçer, dipçikle kırbaçla Hristiyanlaştırırlar. Bir yıl değil iki yıl değil ömür boyu, müebbede bağlarlar âdeta. Halk arasında “Kara Kuş Avcılığı” derler buna. Söylemeye utanıyorum ama “Karga!”

EN AZ 10 MİLYON

1765-66 yıllarında Amerika’daki köle sayısı 40 bine varır, iki nesil sonra (1807) 3,3 milyonu aşar. Bir o kadarı tarlalarda kalır, daha da fazlası telef olur yollarda. Yani ceman on milyon diyebilirsiniz rahatlıkla. Avrupalılar gemileri randımanlı kullanır, Afrika’ya giderken silah, cephane, metal, boya, alkollü içki ve süs eşyası taşırlar, Gana’dan köleleri yükler Atlantik’i geçerler bu defa. Tekrar Avrupa’ya dönerken kahve, şeker, tütün, kürk, pamuk ve balina yağı getirirler. Bir üçgen düşünün, biteviye mal devrederler üç kıta arasında. Emek yok, masraf yok. Çal, çırp, yağmala, deli para. Batı niye zengin diyorlar sonra. İnsan ticareti denince üç beş ülke öne çıkar, Portekiz, İspanya, Hollanda, Belçika, Fransa, İtalya. İngilizler son düzlükte girer kulvara ama fark atar akranlarına. Ne gibi? bk. aşağıda.

ZORK’TAN ZONG’A

Efendim Zorgue kare kıçlı, orta karar bir gemidir, Hollanda şirketi Middelburgsche Commercie Compagnie tarafından kullanılır yıllarca, Surinam’dan köleleri toplar, götürüp pazarlar plantasyonlara. Günün birinde İngiliz savaş gemisi HMS Alert tarafından yakalanır, teslim alınır. Güvertede 244 Afrikalı vardır ki, altın kesesi gibi bakarlar onlara. Zikrolunan gemi bilahare Liverpool Gemi Sahipleri Sendikası adına William Gregson tarafından satın alınır. Ortaklar arasında eski Livepool belediye başkanları da vardır, adını “Zonk” koyarlar. Gemi köle taşımak için yapılmıştır, öyleyse işe devam. Aylarca bi lokma ekmek, bir yudum su ile kifafınefis eder, gün boyu okyanusta çalkalanırlar. Neticede Jamaika’ya getirilir satılırlar. Genç ve güçlü bir köle iyi para eder. Bilhassa Bristol, Glasgow ve Liverpool’lu simsarlar servet sahibi olurlar.

YELKENLER FORA

Zong 6 Eylül 1781’de Luke Collingwood emrinde Accra’dan (Gana) yola çıkar. Luke denizci değil tabiptir. İşi köleleri muayene edip “ticari değerini” tespittir aslında. “Bu yaramaz” dedikleri derhâl kaldırılır ortadan. Eğer........

© Türkiye