Adalet, Hakkaniyet ve Suç

Suçlarda ve cezalarda kanunilik, evrensel hukuk ilkesidir. Bir eylemin suç olması ve cezası ancak yasalarla belirlenir. Teknolojik gelişmelerle sosyal dönüşümler, yeni suç türlerine ve cezalara yol açabilmektedir. Daha önce suç olan bir eylem yasal düzenlemelerle suç olmaktan çıkartılabilmekte veya cezası hafifletilebilmektedir. Suçları ve cezaları belirlemede toplum kültürünün, inancının, taleplerinin, ihtiyaçlarının ile gelecekle ilgili bilimsel gerçeklerin dikkate alınması temel olmalıdır. Bu süreçte adalet, hakkaniyet, tarafsızlık, objektiflik ilklerine riayet şarttır.

Yasama organları toplumun taleplerini/ihtiyaçlarını dikkate alırken inanç ve kültürünü de yansıtmaktadır. Hafta tatili, halkın seçtiği vekillerin çıkardığı yasalara dayandığı halde bunun temelinde Hristiyanların Pazar, Yahudilerin Cumartesi günlerini ibadete ayırma sebebi de bulunmaktadır. Bununla beraber toplumsal huzuru hedef alan mesela darp, öldürme, tecavüz, hırsızlık gibi eylemler, her ülkede suç olduğu halde cezaları farklı olabilmektedir.

Vatandaşlık görevlerinden vergiyle ilgili suçlar ve cezalar da değişiklik gösterebilmektedir. Bununla beraber vergide adalet, yasalar önünde eşitlik temelli düzenlemeler, toplumsal yapının temel harcıdır. Bir dönem milletvekillerine kırmızı ışıkta geçmeyi suç saymayan taslak hazırlandı, tepkiler üzerine vazgeçildi. Tesadüfen öğreniyoruz ki eskiler dahil milletvekillerinin trafik cezası Meclis bütçesinden, yani halkın cebinden ödeniyormuş. Dersine zamanında girmek isteyen hoca, ameliyat masasındaki hastasına koşan doktor, günün yorgunluğundan sonra iftara yetişmek isteyen vatandaş emniyet şeridini kullandığında ceza ödüyor da ekonomik imkanları çok daha geniş olan milletvekillerinin cezasını vatandaş ödüyor! Hiçbir şekilde vicdani sorumluluk temeli olmayan bir uygulama! Mevzuatta yeri var, yasal fakat adalet ve hakkaniyete zıt, hatta trafik kazalarını teşvik yönüyle felaket düzenlemesi.

Akşam dersimi tamamladıktan sonra öğrencilere, arabası olanların gittikleri istikamete göre, en azından ilk durağa kadar arabası olmayanları almalarını istirham ettim. Çünkü kampüsle en yakın durak arası bir saate yakın ve öğrenciler gece yarısı ıssız alanlardan geçmek zorundalar, vesait yok. Üç öğrenciyi de Altunizade istasyonunda bırakmak üzere........

© Turkish Forum