menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

PARADİGMAYI AŞMAK: ZİHNİN SESSİZ ÖZGÜRLÜĞÜ – SOHBET HALİ

12 2
18.10.2025

Hiç fark ettin mi, “yeni” dediğimiz şey gerçekten yeni mi? Bazen bir kavramın adını değiştiriyoruz, bir öğretiyi süslü kelimelerle sunuyoruz, bir fikir sistemini modernleştiriyoruz ama derinlerde hep aynı döngü devam ediyor. Sanki farklıymış gibi görünen şey, aslında hep geçmişin halkalarının tekrarı.

Belki de asıl soru şu olmalı: Gerçekten yeni bir paradigma mümkün mü? Bence mümkünse bile bu öyle kitaplardan veya teorilerden gelmez. Daha çok anı görebilen, anda yaşayabilen, yaşamla bütünleşen bir bilinç hâliyle olur. Canlı, hareketli bir zihin… Dogmaya değil, hayata yaslanan bir zihin.

Ama bu öyle kolay gerçekleşmez. Dikkat ister, uyanıklık ister. An’a temas etmeyi, düşüncenin geçmişten geldiğini fark etmeyi ve onu izleyerek sessizce aşmayı gerektirir. Bunu ancak yüksek farkındalık, bütünsel bir bilinç ve duyarlı bir zeka gerçekleştirebilir.

Ve işte altını çizmek istediğim şey: Paradigmaları aşmak, fikir üretmek değil; düşüncenin ötesine geçebilen bir hâl ile olur.

Binlerce Yıllık Halkaları Aşmak Görmekle Başlar

Paradigmaları aşmak çoğu zaman “yeni bir fikir bulmak” gibi düşünülür. Ama esas mesele fikirde değil, görmede.

Ne demek bu? Olanı olduğu gibi görebilmek. Hem dış dünyada, hem kendi içimizde… Ne olup bittiğini fark etmek, nasıl algıladığımızı görmek, nasıl ilişki kurduğumuzu hissetmek.

Çünkü paradigma sadece düşünce değildir; bir zihin alışkanlığıdır. Bir algı daralmasıdır. Ve bu daralma, sadece zihinde kalmaz; ilişkilerimize, örgütlenmelere, eğitime, iletişime, hatta en mahrem öz-farkındalığımıza kadar sızar.

Düşünce Geçmişin Ürünüdür

Bak, düşünce dediğimiz şey aslında hep geçmişten gelir. Deneyimlerin, öğrenilmiş kalıpların, zihinsel tekrarların sonucudur. Yeni değildir, hep eskiyi taşır.

İşte paradigmalar burada doğar: Geçmiş fark edilmeden düşünceye dönüştürülür ve “gerçek” gibi kabul edilir.

Bunu fark etmediğimizde, geçmişin yankılarını bugüne taşıyan sığ yapılar yaratırız. Ama özgürlük, geçmişin yankısından değil,........

© Tigris Haber