En Büyük Kitap: İnsan

İnsan… Kendisi kadar derin, karmaşık ve çok katmanlı bir kitap daha var mıdır? Her hücresiyle geçmişi, her duyusuyla geleceği içinde taşır. Okunmayı bekleyen en hakiki eser odur.

Ne gariptir ki sayısız kitabın sayfalarını çeviren, nice bilgelik metnine hayranlık duyan insan, kendi iç kitabını çoğu zaman görmezden gelir. Sanki görünmezdir, sanki dili yabancı, alfabesi çözülmez bir şifredir. Oysa bu kitap çözülmeden, dışarıda okunan hiçbir metinin gerçekliği görülemez.

Büyük Akılların Kör Noktası

Shakespeare onlarca oyun yazdı, insan doğasının en kuytularını açığa çıkardı. Peki kendi içindeki çalkantıyı, varoluşsal sarsıntıyı aşabildi mi? Dante, İlahi Komedya’sıyla gökleri ve cehennemi kat etti; ama kendi iç cehennemini suskun bıraktı. Spinoza özgürlüğü felsefeye taşıdı, ama özgürlüğün içteki karşılığını kimse göremedi. Marx, toplumun kurtuluşu için yazdı; ama kendi iç depremleri kalemini titretip durdu. Gandhi, şiddetsiz direnişle halkını ayağa kaldırdı ama bastırılmış duyguları ve suçluluklarıyla yüzleşemedi. İsa sevgiyi merkeze koydu, ama içindeki güç ve korku dönüşmeyince her şey daha ağırlaştı. Buda, aydınlanma yolunu gösterdi; fakat yöntemi bile dogmaya dönüştü, çünkü zihnin ince oyunlarını tam çözemediler. Nietzsche hakikati acımasızca açtı; ama kendi iç acısını dönüştüremedi. Kadın öncüler, sahneye çıktılar, sistemi sarstılar; ama bilinen izlerle akmayı aşamadılar. Ya bastırıldılar ya da aynı içsel dille konuştular. Öcalan, manifestolar yazdı, yeni bir paradigma açtı; ama içteki düğüm çözülmeyince hem kendisi hem halk yarım kaldı. İnsanlar, kurumlar ve topraklar hâlâ yorgun, hâlâ tedirgin ve hala anlama çabasında.

Hepsi dev eserler yarattı; ama kendi iç kitabını okuyamadıkları için yazdıkları eksik, kırılgan, yönsüz kaldı.

Mesele şuradadır: Bu insanlar zayıf değildi, inançsız hiç değildi. Hepsi cesurdu, derindi, devrimciydi. Ama çok kritik bir şey atlandı: Dış dünyayı değiştirmeye çalışırken iç dünyalarının labirentine tam giremediler. İçsel bütünlük kurulmadan dışsal devrim hep yarım kaldı. Belki de insanlığın en büyük kör noktası budur: Kendimizi atlayarak kurtuluş aramak.

Kendini Okumayanın Gözleri Başkasına Ait Kalır

Kendi kitabını okuyamayan biri, başka kitapları ne kadar........

© Tigris Haber