Meninger

Dette er et debattinnlegg. Innlegget gir uttrykk for skribentens holdninger.

Det er tid for rullering av fylkesstrategi for kultur. Dei fem punkta Kultur og folkehelseutvalet løftar fram i sak - 43/25 peikar på ein meir offensiv og framtidsretta kulturforståing. Det handlar ikkje lenger berre om tilskot eller scenekunst. Det handlar om identitet, tryggleik, samhald og beredskap. Møre og Romsdal har alt å vinne på å løfte kulturen frå rand til kjerne. Kultur kan ikkje vere til pynt – den fortel oss kven vi er.

Kulturminister Lubna Jaffery etterlyser kulturområdet på valomatane i alt frå VG til NRK. Eg kunne ikkje våre meir einig. Så lat oss tala om den. Den politiske slagmarka er ikkje i samferdsel – når fylket ikkje har «ei potte å pisse i», er det berre nødreperasjonar som utførast.

Kampen om fylkes sjel desse to åra har stått i kulturfeltet. Der kappast ein så den velkjende bysta fyk og debatten fortenar meir merksemd. For kvar finn vi den felles kulturen som bind Nordmøre, Romsdal og Sunnmøre saman? Har me makta å skape ein felles visjon for kulturpolitikken? Min påstand er at det som skulle vere eit mangfald av uttrykk, vert i staden ein regional konkurranse om støtte og merksemd.

Tre regionar, tre røyster

Møre og Romsdal er i praksis tre landsdelar i éin administrativ struktur. Kulturelt sett snakkar vi om tre ulike rom: tre dialekter, tre historiesyn, tre haldningar til det offentlege og det private. Dette er ikkje berre kuriosa for språk- eller kulturhistorikarar – det påverkar faktisk korleis vi samhandlar. Når Ålesund, Kristiansund og Molde skal «spele på lag», dreg dei ofte i kvar si retning. Kulturane eksisterer parallelt, ikkje i fellesskap. Og difor står vi svakare som eitt fylke. Eit funksjonelt fylke krev ein viss grad av kulturell fellesskap. Om ikkje alle dansar til same takt, så må ein i det minste høyre på den same musikken. Vi er kulturelt underdefinert. Det manglar ein puls som slår gjennom heile landsdelen. Og utan ein slik puls, risikerer vi å miste det viktigaste: kjensla av å høyre saman. Fylket manglar ein felles kulturarena som favnar alle tre regionar.

Kva har vi i Møre og Romsdal som samlar heile fylket? Nokre vil nemne Moldejazz, andre vil peike på Dei nynorske festspela i Ivar Aasen-tunet. Men i realiteten er desse arrangementa regionvis forankra, og lite eigde av heile fylket. Dei kulturelle institusjonane er – naturleg nok – plasserte i ulike byar: Teatret Vårt i Molde, Operaen i Kristiansund, Viti i Ålesund. Men det er ingen heilskap, ingen samlande forteljing om kven vi er, saman.

Kultur er ikkje berre underhaldning. Det er identitet, språk, historie og forteljingar. Når eit fylke manglar ein samla kulturidentitet, vil ein merke det i alle sektorar: i samferdsel, i utdanning, i politiske avgjerder – og i evna til å stå samla når staten spør: «Kvar vil de satse?» Løysinga ligg ikkje i fleire administrative omorganiseringar. Ho ligg i å investere i kulturell samhandling.

Vi treng:

• ein sterkare felles kulturstrategi på fylkesnivå
• fleire prosjekt som knyter saman kulturaktørar på tvers av regionar

Møre og Romsdal treng ei samla kulturretning

I sak - 43/25 er Kultur og folkehelseutvalet beden om å koma med innspel til rullering av fylkesstrategi for kultur. Etter forslag frå Høgre har utvalet sett opp fem klare satsingsområde for kulturfeltet i fylket. Dei fem punkta peikar ut ei ny retning, der kultur ikkje berre er noko vi har, men noko vi brukar for å bygge eit meir robust og samanhengande samfunn. Punkta vert vedteken samrøystes.

1. Kultur som forsvar mot........

© Tidens Krav