-MANİSA ÇAYBAŞI DERESİNDE- BETON ALTINDAKİ HAZİNELER

3 Ocak 2025 tarihinde bu köşede “Gerçek Kırmızı Köprü Nerede?” başlıklı bir yazımız yayınlanmıştı. Yazıda geçen bazı konular Manisalılar tarafından ilk defa duyuluyordu. Mevcut Kırmızı Köprü ile devamında Sultan Camii istikametine giden İzmir Caddesi’nin Manisa’nın kurtuluşu öncesi var olmadığı, caddenin ve köprünün 8 Eylül 1922 sonrası yapıldığı, bu tarihten önce tarihi ve gerçek olan Kırmızı Köprü ile kullanılan yollar hakkında ve bunlarla bağlantılı diğer bilgiler verilmişti.

Geçmişte Kumludere, Akbaldır gibi adlarla da anılan Çaybaşı Deresi’nin çevresi Manisa tarihi için çok önemlidir. 1900 Başlarına kadar Manisa’nın idari merkezi bu bölgeydi. İlk hükümet konağı, adliye binası, hapishane, kışla, okul, medrese, tekke, dergâh, mezarlıklar gibi birçok yapı burada bulunuyordu. Bölgede, Manisa’nın 1313 yılındaki fethinden önce yaşayan medeniyetlerden kalan eserler görülebileceği gibi Saruhan Beyliği ve Osmanlı döneminde inşa edilmiş çok sayıda yapı da görülebilir.

Manisa için Çaybaşı civarı, işgal yıllarına kadar değerini -azalarak da olsa- korumuştur.

Çaybaşı deresi etrafı için adeta bir ab-ı hayattır. Yakın zamana kadar suyundan istifade ile çalışan değirmenlerini şehrin kıdemlileri hala anlatmaktadırlar. 1930’lu Yıllara kadar zaman zaman taşkınlıklar yaptığı, etrafına zararlar verdiği de bir gerçektir. Hatta günümüzde hala ayakta duran ve bir zamanlar derenin sahip olduğu azgın suları kontrol altına alan dere duvarları yine bir taşkın sonrası verdiği tahribattan sonra yaklaşık 450 yıl önce........

© tarihistan.org