Diğer

T24 Haftalık Yazarı

16 Mayıs 2025

Hayvan seslerinin estetik özelliklerini, müziksel yapı ve kalıplarını araştıran zoo-müzikoloji diye bir bilim dalı olduğunu biliyor muydunuz? Yeryüzünde işi kuş şakımalarının ritmik ve melodik yapılarını, balina şarkılarını ya da maymunların iletişiminde ezgisel tonlamaların önemini incelemek olan insanlar var… Peki modern arı kovanı tasarımı 1852’de patentlenip tek tipleşmeden önce tarih boyunca kültürlerin çok farklı teknik ve malzemeyle arı kovanları tasarladıklarını ve patentleşmeyle birlikte bu alternatif zengin tarihin neredeyse silinip gittiğini? Ya denizatlarında yumurtayı dişi üretirken doğumu erkeğin yaptığını? (Bunu ben biliyordum, doğa cinsiyet rollerini insanlar kadar önemsemiyor.)

Salt Beyoğlu’nda bunlar gibi daha birçok ilginç bilgiyle ve bazı çok güzel işlerle karşılaşacağınız bir sergi var: “Hayvanların Yaşamı”. Adını Nobelli yazar J. M. Coetzee’nin hayvan hakları ve etik üzerine, “hayvanlara karşı ahlaki sorumluluğumuz nedir ve bunu neden görmezden geliyoruz?” temel sorunsalı etrafında bir anlatı olan novellasından alan sergide değişik coğrafyalardan çok çeşitli sanatçının farklı disiplinlerden işlerinin yanı sıra arşiv projeleri de yer alıyor. Bunlardan biri, günümüzde bazılarının beraber yaşamayı reddettiği için hayvan severleri hâlâ çok üzen bir vicdan meselesinin, İstanbul’daki sokak köpeklerine yönelik şiddet ve ayrımcılığın çok detaylı bir tarihsel incelemesi. Yassıada’dan günümüze konuyu neredeyse bütün boyutlarıyla ve belgelerle göz önüne seriyor, yüreğiniz kaldırırsa… Biyomorfik işleriyle bilinen İsviçreli/İtalyan sanatçı ve aktivist Piero Giraldi’nin sokak tiyatrolarının ve tarımın endüstriyelleşmesine karşı protestolar için tasarladığı kukla, kostüm ve posterlerin belgeleri, fotoğrafları var sonra bir diğer arşivsel çalışma olarak.

Filistinli Noor Abuarafeh’in hayvanat bahçelerini müze koleksiyonlarına benzer biçimde bir sınıflandırma, teşhir ve dolayısıyla bir kontrol ve güç gösterme alanı........

© T24