Diğer

T24 Haftalık Yazarı

22 Haziran 2025

Bu hafta kamu spotu gibi bir başlık kullanarak bir yazı yazmak istedim. 3,5 ay önce yine burada “Bu yapay zeka çıktığından beri hiçbir şey hatırlayamaz mı olduk?” başlıklı yazımda dil modellerinin ve arama motorlarının, insanların bilişsel yetileri üzerindeki olası olumsuz etkilerine dair şüphelerimi dile getirmiştim. Aynı yazıda bu alandaki kimi bilim insanları bu şüpheleri doğrulayacak kapsamlı çalışmaların pek fazla olmadığını söylüyorlardı.

Bu hafta içinde yayınlanan ve MIT Media Lab'dan araştırmacıların yaptığı kapsamlı bir çalışma, ChatGPT gibi büyük dil modellerinin metin yazma görevlerinde kullanılmasının beyin aktivitesi üzerindeki etkilerini incelemiş ve oldukça çarpıcı sonuçlar ortaya koymuş.

Araştırmacılar 54 katılımcıyı üç gruba ayırmışlar. ChatGPT kullanan grup, arama motoru (Google) kullanan grup ve hiçbir araç kullanmayan "sadece beyin" grubu. Her katılımcı 4 aylık süreçte toplam 4 oturum gerçekleştirmiş, Amerika’daki SAT sınavı benzeri konularda 20 dakikalık metin yazma görevleri uygulanmış. Ancak dördüncü oturumda gruplar değiştirilmiş. ChatGPT kullananlar hiçbir araç olmadan yazmak zorunda bırakılmış, sadece beyin grubundan olanlar ise ChatGPT kullanmaya başlamış. Bu değişimle araştırmacılar yapay zeka kullanımının uzun vadeli etkilerini anlamayı hedeflediklerini dile getiriyorlar.

Her oturum sırasında katılımcıların beyin aktiviteleri bu aktivitelerin analizini sayısal olarak yapmayı mümkün kılan Elektroensefalografi (EEG) ile kaydedilmiş, yazılar doğal dil işleme teknikleriyle analiz edilmiş ve oturum sonunda katılımcılarla röportajlar yapılmış.

EEG analizi belki de en çarpıcı sonuçları ortaya koymuş. Sadece beyin grubundaki katılımcılar yani ne arama motoru ne ChatGPT kullanan katılımcılar en güçlü ve en geniş kapsamlı nöral bağlantıları gösterirken, arama motoru grubu orta seviyede bir aktivite sergilemiş. ChatGPT kullanan grup ise en zayıf beyin bağlantılarını göstermiş.

Buna ek olarak........

© T24