Diğer

12 Eylül 2025

OECD, 13 Ağustos 2025 tarihinde OECD/G20 Kapsayıcı BEPS Çerçevesi tarafından onaylanmış ve OECD Sekreterliği tarafından yayımlanmak üzere hazırladığı raporu 11 Eylül 2025 Perşembe günü saat 13 sularında yayımladı.

Bu rapor içinde OECD ülkelerinin vergi gelirleri ile vergi reformlarını karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.

Bu yazıda kişisel gelir vergisi açısından 2024 ve önceki yıllarda yapılan reformların -rapora sadık kalarak- bir kısmını izah etmeye çalışacağım.

Yaşam maliyeti endişeleri, 2024 yılında kişisel gelir vergisi (personal income tax) reformlarının önemli bir kısmını yönlendirmeye devam etti. Yükselen genel fiyat seviyelerinin ve yüksek faiz oranlarının devam eden etkisine yanıt olarak, birçok ülke, düşük ve orta gelirli haneleri desteklemek için, öncelikle taban daraltma tedbirleri şeklinde kişisel gelir vergisi reformları başlattı. Bazı ülkeler, daha fazla gelir elde etmek için en yüksek kişisel gelir vergisi ve sermaye geliri vergisi oranlarını da artırdı.

Toplam vergi gelirlerindeki kişisel gelir vergisi payında ülkeler arasında büyük farklılıklar devam etmektedir. 2022 yılında kişisel gelir vergisi, Kosta Rika, Kolombiya ve Çekya gibi ülkelerde toplam vergi gelirlerinin yüzde 10'undan azını oluşturmuştur. Buna karşılık, sosyal güvenlik katkıları (social security contribution) Slovakya, Slovenya ve Çekya gibi ülkelerde toplam gelirlerin yüzde 40'ından fazlasını oluşturmuştur. Genel olarak, kişisel gelir vergisi ve sosyal güvenlik katkılarının toplam gelirlerdeki payı Şili ve Kolombiya'da yüzde 20'nin altında kalırken, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yüzde 60'ı aşmıştır.

Zaman içindeki değişimler açısından, Türkiye'de kişisel gelir vergisi ve sosyal güvenlik katkılarının toplam gelirlerdeki payında bir düşüş görüldü; 2019'dan bu yana yaklaşık 12 puan, 2000'den bu yana ise 5 puandan fazla düşüş yaşandı. Norveç'te de enerji sektöründeki olağanüstü kârlar nedeniyle 2019'a kıyasla 16,5 puanlık kayda değer bir düşüş yaşandı.

Estonya, Man Adası, Letonya ve Norveç, kişisel gelir vergisi oranlarını artırdı. Savunma harcamalarındaki artışı finanse etmek için Estonya, daha önce duyurduğu sabit gelir vergisi oranını yüzde 20'den yüzde 22'ye yükseltti. Man Adası örneğinde, iki gelir vergisi oranından daha yüksek olanı, sağlık hizmetlerine yönelik artan harcamaları finanse etmek için gelir elde etme amacıyla yüzde 20'den yüzde 22'ye çıkarıldı.

Letonya'da hükümet, kapsamlı bir gelir vergisi reformunun parçası olarak gelir vergisi oranlarını artırdı. Yüzde 20 ve yüzde 23 olan iki düşük gelir vergisi oranı tek bir dilimde birleştirildi ve 105.300 Avro'ya kadar olan gelirler yüzde 25,5 oranında vergilendirildi. 105.300 Avro'nun üzerindeki gelirler için en yüksek marjinal gelir vergisi oranı yüzde 31'den yüzde 33'e çıkarıldı. Ayrıca, Letonya 200.000 Avro'nun üzerindeki toplam vergilendirilebilir gelir için yüzde 3 ek bir oran getirdi.

Yaşam maliyetlerinin artmasıyla birlikte, yüksek gelirli bölgelerde düşük gelir vergisi oranlarında yapılan kesintiler, düşük gelirlilerin üzerindeki yükü azalttı.

Örneğin Avustralya, birinci ve ikinci vergi dilimlerine uygulanan oranları sırasıyla yüzde 19'dan yüzde 16'ya ve yüzde 32,5'ten yüzde 30'a düşürmüştür.

Hollanda, emek ve ev sahipliği geliri için 38.441 Avro'ya kadar yüzde 35,82 oranında yeni bir vergi dilimi getirmiştir.

İrlanda, 27.382 Avro ile 70.044 Avro arasındaki gelirler için Evrensel Sosyal Yük (Universal Social Charge) oranını bir puan daha düşürerek yüzde 3'e düşürdü.

İtalya, vergi oranlarının indirilmesini kalıcı hale getirerek ilk iki vergi dilimini birleştirdi ve düşük oranı........

© T24