Diğer

25 Eylül 2025

Selimiye Camii

Selimiye Camii etrafında bir süredir devam eden tartışmayı duymuşsunuzdur.

Duymadıysanız da bu yazı vesile olsun, duyun isterim. Zira her geçen saat Selimiye’nin kubbesine geri dönülemeyecek bir müdahale olasılığını güçlendiriyor.

O Selimiye ki Mimar Sinan’ın ustalık döneminin en önemli eserlerinden biri, hatta birincisi. O Selimiye ki UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’ne girmiş, yerli-yabancı turistlerin bakmaya doyamadığı bir mimari harikası…

Bu güzelim caminin şu anda karşı karşıya kaldığı tehlikeyi sırasıyla anlatacağım elbet ama bu bilimsel tartışmalara girmeden önce meseleyi kestirmeden birkaç cümleyle tarif etmek istiyorum ki, akışı takip etmeniz kolaylaşsın.

İşin özeti şu: Selimiye bir süredir restorasyondaydı. Restorasyon kapsamında caminin ana kubbesinde yer alan kalemişleri ve hatların restore edilmesi işi de Aralık 2024’te tamamlandı. Fakat bir grup “uzman”, Selimiye Camii’ndeki kubbenin Sinan dönemine uygun olmadığı ve kubbeye daha sonra yapılan restorasyonlarda barok eklemelerin yapıldığı iddiasıyla 2023’ten bu yana tavandaki işlemeleri silerek yerine neredeyse kubbenin tamamına beyaz bir sıvanın hâkim olduğu bir tezyinatı (süslemeyi) yerleştirmek istiyor.

Yani anlayacağınız, kubbedeki o cânım kalemişleri, hatlar gidecek; yerine sadece kubbenin merkezinde ve en dış halkada tezyinatın olduğu, caminin tüm ruhunu alıp götürecek bir yeni proje gelecek.

UNESCO’nun böyle bir müdahale sonrası camiyi Dünya Mirası Listesi’nden çıkarma ihtimalinin bulunması da cabası…

Özet hali bu.

Kendilerine “Selimiye Camii Tetkik ve Tahkik Heyeti” ismini veren bu grubun restorasyonda değişiklik teklifi Üst Kurul tarafından kabul edilip, Anıtlar Kurulu tarafından da onaylandığı için son dakikada birileri durdurmazsa söz konusu müdahalenin eli kulağında.

Şimdi dönelim başa…

Selimiye Camii’nin restorasyonu 2021 yılında başlıyor. Bu proje için bir Bilim Kurulu atanıyor ve onların kontrolünde restorasyona girişiliyor. Sıra ana kubbenin restorasyonuna geldiğinde proje 19 Haziran 2023’te Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından onaylanıyor ve çalışmalar başlıyor.

Bu esnada, daha sonra “Selimiye Camii Tetkik ve Tahkik Heyeti” ismini alacak olan grup, (aralarında akademisyenler, nakkaşlar, mimarlar olduğu gibi herhangi bir uzmanlığı olmayan kişiler de var) kubbenin var olan haliyle restore edilmesinin “Mimar Sinan dönemini yansıtmadığı” argümanıyla sürece müdahale etmeye karar veriyor.

Heyette yer alan isimlerden mimar ve nakkaş Semih İrteş, 2023’ün Kasım ayında Nigarhane Dergisi’ne “Edirne Selimiye Camii Kalemişleri ve Restorasyonu Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı bir makale gönderiyor. Aralık ayında yayımlanan bu makalenin sonuç kısmında İrteş şöyle diyor:

“Restorasyon sürecinde dönem eki adı altında bize ait olmayan nakışların uygulanması hususunda ısrar edilmemesi ve üslup birlikteliği gösteren söz konusu örnekler dikkate alınarak kubbeye özgün nakışların tatbik edilmesi, ecdadın bize miras bıraktığı bu kadim eserlerimize gereken saygıyı gösterdiğimizin bir nişanesi olacaktır.”

Grup bu esnada kendilerine “Selimiye Camii Tetkik ve Tahkik Heyeti” ismini uygun görerek bir heyete dönüşüyor ve bu heyete “resmi” bir kimlik kazandırabilmek için Fatih Sultan Mehmed Vakıf Üniversitesi’nden 29.09.2023 tarihinde bir yetkilendirme yazısı alıyor.

Daha sonra bu yazıyla 2024’ün şubat ayında Bilim Kurulu’na giderek iddialarını ve kendi projelerini sunuyor.

Proje “yeterli belge ve bilimsel veri sunulamadığı” gerekçesiyle reddediliyor.

Bu ret onları vazgeçirmiyor, aynı heyet 2024’ün mayıs ayında projelerini bu defa Koruma Bölge Kurulu’na iletiyor.

Proje aynı gerekçeyle burada da reddediliyor.

Fakat bu ret de........

© T24