Diğer

09 Mayıs 2025

Sırrı Süreyya Önder ve çocukluk arkadaşı Kahtalı Mıçı Beynelmilel'in bir sahnesinde

Sırrı Süreyya Önder’in zamansız ölümü tüm ülkeyi tarumar etti. Önder’i anarak, onun siyasetçi, barış emekçisi ve zulüm direnişçisi yönlerini anlatarak geçen günler boyunca, bir tarafı daha vardı konuşulan: Sinemacılığı. Önder bir çok filmin senaryosuna -kendi ismiyle veya adını gizleyerek- imza atmış, bir çok yapımda oyuncu olarak yer almış, siyasetin içindeyken de sinemadan kopmamış bir sanatçıydı. Son röportajlarından birinde “ilk defa ona resimleriyle gelen” bir filmin senaryosunu yazdığını ve “inşallah” kendisi çekeceğini söyleyen Önder’den geriye, yazıp yönettiği tek bir uzun metraj kaldı: Beynelmilel*. Peki ne söylüyor Beynelmilel bize, ne anlatıyor?

Önder’in “İçime sindi mi? Çok içime sindi. Derdimizi anlatabildik mi? Derdimizi anlatabildik” dediği filmi yeniden izledim, hiç izlememişler ve hatırlamak isteyenler için üstüne bir kaç kelam etmek istedim…

2006 yılında çekilmiş Beynelmilel, Adıyaman’da geçiyor. Önder’in doğup büyüdüğü, televizyonda hava durumu okunurken es geçilen Adıyaman’da. 1980 darbesi sonrası, sıkıyönetim zamanlarında. Kahramanlarımız şehrin gevendeleri, yani yerel müzisyenleri. Kemancı Abuzer Yayladalı (Cezmi Baskın), kızı Gülendam (pamuk prenses güzelliğinde bir Özgü Namal), kardeşi Tekin (Nazmi Kırık) ve babasıyla aynı evde yaşar; müzikoller kapatıldığı için geçimini kamyon arkalarına kurduğu kaçak pavyonlarla sağlar. Bir gün pavyon tutuklanır, birileri ispiyonlamıştır. Askerler gevendeden “adam gibi” bir orkestra devşirmeye karar verir. Zafer Bayramı yaklaşıyordur, konsey üyeleri şehre teşrif edecektir. Onları karşılayacak, marşlarla ağırlayacak bir orkestra neden olmasındır. Abuzer ve ekürisine depoda duran temsili düşman üniformaları giydirilir, ellerine notalar tutuşturulur ve marş marş bir orkestra olmaya yollanırlar.

Bu absürt hikaye gerçek olaylardan ilham alır. Burası Türkiye’dir çünkü, absürdün gerçekle yarıştığı ülke. 1981’de Adıyaman’da gerçekten de gevendelerden bir orkestra devşirilmiş, başına bestekar Aziz Çelik geçmiş ve marşlar uzun havaya, tangolar çiftetelliye karışarak icra edilmiştir. Orkestra üyelerinden Kahtalı Hamido o günleri “Marşlar Ankara’dan geliyor. Biz nota nedir bilmiyoruz. ‘Mehter........

© T24