Diğer

31 Ocak 2025

BRUTALİST

X X X

(The Brutalist)

Yönetmen: Brady Corbet
Senaryo: Brady Corbet, Mona Fstvold
Görüntü: Lol Crowley
Müzik: Daniel Blumberg
Oyuncular: Adrian Brody, Felicity Jones, Guy Pearce, Joe Alvyn, Raffey Cassidy, Stacy Martin, Alessandro Nivola, İsaach De Bankole, Ariane Labed

Universal (ABD)-İngiliz-Macar yapımı, 2024

İşte beni her açıdan ilgilendirecek bir film. Her şeyi bir yana bırakın... Ama iki nokta önemli... Bir kez kahramanlardan birinin adı Attila. Gerçi benimki Atilla ama olsun! İkincisiyse hikâyenin ana kişisinin bir mimar olması. Yani benim tüm üniversite eğitimimi hasrettiğim asıl mesleğim! Ama sonradan sinema sevdamın ağır bastığı ve kendimi tümüyle 7. Sanat’a adadığım asıl yaşamım ağır bastı... Ne yapalım, kader!

Bu uzun, hatta çok uzun film (3 saat 40 dakika!) bu çabayı hak ediyor mu? Birçok kaynağa göre evet; hatta bol bol... Ben aynı kanıda değilim, ama erdemlerini yadsıyacak da değilim.

Film 1947 yılında açılıyor. Ve ilk bölümü 1952’ye dek hızla uzanıyor. İkinci Dünya Savaşı’nı Avrupa’da, asıl vatanı olan Budapeşte- Macaristan’da geçirmiş ve o menhus toplama kamplarında da yaşamış olan Laszlo Toth, 1947 yılında eşi Elizabeth (aslı Erzsebet) ile birlikte ABD’ye uçuyor. Modern bir ülkenin büyümesine mesleğiyle katkıda bulunmak ve böylece kendi hayatlarını yeni baştan kurmak için... Seçtikleri yöre Philadelphia’dır ve orada sanatını istediği gibi icra edebilecektir.

Kader orada Toth ailesini Van Buren ailesiyle tanıştırıyor. ABD’nin son üç başkanının döneminde kendi ailesini iyice zengin etmiş, burnu havada bir iş adamı... Karşılaşmaları önce çok tatsız geçiyor. Ama mimarlıktan anlayan Harrison Van Buran, Toth’un eserlerine layık oldukları önemi veriyor ve ona imkanlar sunuyor. Van Buran özellikle annesine bir jest yapmak için Laszlo Toth’a yeni eserler yaptırıyor. Böylece aslında hep karşıt olmuş iki karakter, sanatçı ve ona imkân tanıyan kişi yeniden bir araya geliyor. Ama sonunda tam anlamıyla birbirlerine girmek ve sanki o sınıfsal ayrımın asla giderilemeyeceğini göstermek için... Bir kez daha...

Böylece bu uzun filmdeki temalar giderek zenginleşiyor. Bunların başında belki Sionizm, yani Yahudilik geliyor. İsrail sayesinde yeniden güncellik kazanan inanç... Ki zaten İsrail devleti filmin açılışından bir yıl sonra, 1948’de kurulacaktır. Filmde ayrıca kilisede bir Musevi dua sahnesi var. Ama o kadar çok tema daha var ki... Sınıfsal ayrım, göç ve sorunları, şiddet, mimarlık... Ve de Batı için kaçınılmaz olan uyuşturucu tutkusu...........

© T24