​4 Nisan’da Özbekistan’ın Semerkant kentinde, Avrupa Birliği ile Orta Asya devletleri arasında düzenlenen Orta Asya Zirvesi’nden sonra, zirveye katılan Türk Devletler Teşkilatı(TDT) üyesi Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın Kıbrıs Cumhuriyeti(Güney Kıbrıs Rum Yönetimi - GKRY)’nin başkenti Lefkoşe’de büyükelçilik açma kararları Türkiye’de çok geniş tartışmalara yol açtı.

Uluslararası hukuk boyutuna, ekonomik gerekliliklerine bakmadan ve arka planını merak etmeden yapılan ölçüsüz yorumlarla büyükelçilik açma hadisesi neredeyse Türkiye Türkleri ile Türkistan Türkleri arasında bir Habil – Kabil savaşına dönüştürülmek isteniliyor.

Türkiye’nin yükselen küresel gücü, Türkistan coğrafyasındaki artan stratejik etkisi ve Türk Devletler Teşkilatı’nın kısa zaman içinde siyasi, ekonomik ve askeri entegrasyon boyutuna evrilmesi pek çok kesimi zaten rahatsız etmekteydi. Bunların Türkiye’deki lobileri “Türkçü” postuna girerek Kıbrıs Rum kesiminde büyükelçilik açma kararlarını Türk dış politikası için moral bozucu bir başarısızlık olarak sunma yarışına girdiler.

Ne yazık ki siyasi muhalefette, Türk Devletler Teşkilatı ve Türkistan coğrafyasındaki kardeşlerimize vereceği zararı umursamadan yangına körükle gitmeyi tercih etti, büyükelçilik açma hadisesini Türkiye’ye ve Kıbrıs Türklerine ihanet olarak takdim edip Türk Devletler Teşkilatı’nın sonunun geldiğini ilan etme şuursuzluğunu gösterdi.

Bu yazımızda, Orta Asya Türk devletleri ile Kıbrıs Cumhuriyeti(GKRY) arasındaki tanınma ilişkilerini, Türkiye’nin KKTC’yi Kıbrıs Türk Devleti olarak ilan etme ve tanıtma hedefini, AB ile Orta Asya Türk devletleri arasında kurulan stratejik ortaklığı ele alacağız ve Lefkoşe’ye büyükelçilik açılması tartışmaları üzerinden Türk Dünyası’na verilmek istenen zarardan söz edeceğiz.

Semerkant Zirvesi’nde ne oldu?

4 Nisan’da Semerkant’ta Orta Asya’daki beş ülkenin devlet başkanları – Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan – ile Avrupa Birliği (AB) adına üst düzey temsilcilerin katıldığı “Avrupa Birliği – Orta Asya Zirvesi”nde, AB ile Orta Asya ülkeleri arasındaki ilişkiler “stratejik ortaklık” seviyesine yükseltildi​.

Zirvede AB, Orta Asya’nın kalkınmasını desteklemek üzere 12 milyar avroluk kapsamlı bir yatırım paketini açıkladı​.

Orta Asya devletlerinin yayınladıkları ortak bildiride, BM Güvenlik Konseyi’nin Kıbrıs ile ilgili 541 ve 550 sayılı kararlarına güçlü bağlılık bildirmeleri ve Kıbrıs Cumhuriyeti(GKRY)’nin başkenti Lefkoşa’da büyükelçilik açma kararı aldıklarını açıklamaları, Türk cumhuriyetlerinin Türkiye’ye ihanet ettikleri tartışmalarını başlattı.

Tartışmayı başlatan BM Güvenlik Konseyi kararları

Tartışmaya yol açan BM Güvenlik Konseyi'nin 1983 yılında aldığı 541 ve 1984 yılında aldığı 550 sayılı kararlar, 15 Kasım 1983’te KKTC’nin tek taraflı bağımsızlık ilanına ilişkin alınmış kararlar olup her iki karar da, Kıbrıs'ta iki ayrı devletin tanınması reddedilerek tek meşru hükümetin (GKRY tarafından temsil edilen) Kıbrıs Cumhuriyeti olduğuna, “Kıbrıs’ın egemenliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne” vurgu yapılmıştır.

Kararlarda, Türkiye'nin ismi açıkça zikredilmemiş ve iddia edildiği Türkiye için “işgalci” ifadesi de kullanılmamıştır.

Türk Cumhuriyetleri Kıbrıs Cumhuriyeti’ni ne zaman tanıdı?

Birleşmiş........

© Stratejik Düşünce Enstitüsü