Atatürk’ün, İnönü’nün, Ecevit’in reddettiği süreç
13 Şubat 1925’te Şeyh Sait İsyanı çıktığında, İstanbul’da yakalanan Seyyid Abdülkadir Nehri’nin evinde önemli bir belge ele geçirilir.
Bu belgede, Padişah Vahdettin’in Damat Ferit Paşa Hükümeti ile Kürt Teali Cemiyeti arasında bir anlaşma yapıldığı ortaya çıkar.
Anlaşmaya göre, Vahdettin Hükümeti Kürtlere özerklik sözü vermekteydi.
★★★
Seyyid Abdülkadir ifadesinde şöyle diyecekti:
“Bu anlaşma gereğince, Kürdistan’a özerklik verecektik...”
★★★
Abdülkadir, 1918’de Kürdistan Teali Cemiyeti’ni kurdu.
Amaç, Türkiye’de bağımsız ya da özerk bir Kürdistan...
★★★
4 Mart 1919’da, Osmanlı tarihinin en büyük ihanet iktidarı iş başına gelir.
Damat Ferit Paşa hükümeti...
İngilizler ne emrederse onu yapar.
Seyyid Abdülkadir, Birinci Damat Ferit Paşa hükümetinde Danıştay Başkanlığı’na getirilir.
★★★
Abdülkadir, 8 Aralık 1919’da İstanbul’daki İngiliz Yüksek Komiserliği ile bir görüşme yapar.
Damat Ferit’in kendilerine özerklik dahil, önemli vaatlerde bulunduğunu belirtir.
★★★
İngiliz Yüksek Komiserliği, bu görüşmeden çok mutlu olur...
İngilizler Abdülkadir için, “Satın alındığı takdirde güçlük çıkarmaz” diyorlardı.
★★★
İngiltere’nin İstanbul Büyükelçilik görevlisi Kidston, 28 Kasım 1919’da Londra’ya bir rapor gönderir:
“Kürtler, ne kadar güvenmesek de onları kullanmamız çıkarlarımız gereğidir” diyordu.
★★★
İngiltere Başbakanı Lloyd George, 19 Mayıs 1920’de San Remo konferansında tarihi bir saptama yapar:
“Kürtler arkalarında büyük bir devlet olmadıkça varlıklarını sürdüremezler... Musul bölgesinin, öteki bölümlerinden ayrılarak yeni bağımsız bir Kürdistan Devleti’ne bağlanabileceği düşünülmektedir...”
★★★
İngiltere, bazı Kürt........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Sabine Sterk
Robert Sarner
Andrew Silow-Carroll
Constantin Von Hoffmeister
Ellen Ginsberg Simon
Mark Travers Ph.d