“Sözde aydınlar” ve Türkiye
Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı Devleti, can çekişiyordu.
Osmanlı topraklarını paylaşmak için, ülkeler arasında gizli anlaşmalar yapılır.
Sykes-Picot, bu anlaşmalardan biridir.
★★★
Ortadoğu’nun paylaşılmasını öngören bu gizli anlaşma, İngiliz diplomat Sir Mark Sykes ve Fransız diplomat Georges Picot arasında, Ekim 1916 tarihinde imzalanır.
Rusya’nın da, onayı vardır.
★★★
Anlaşmaya göre:
Musul hariç Irak İngiltere’ye; Adana, Antakya Bölgesi, Suriye Kıyıları ve Lübnan Fransa’ya bırakılıyordu.
Suriye’nin diğer bölgeleri ile Musul ve Ürdün’ü kapsayan Büyük Arap Krallığı, Fransız ve İngiliz koruyuculuğunda kurulacaktı.
Filistin’de ise, uluslararası bir yönetim öngörülmüştü.
★★★
Ancak...
1917’de, Rusya’da Bolşevik İhtilali patlak verir.
Ve Rusya’nın savaştan çekilmesi nedeniyle, Sykes-Picot yürürlüğe girmez.
★★★
Yolda, daha kötü bir anlaşma vardı.
Birinci Dünya Savaşından yenik çıkan Osmanlı Devleti’ni paylaşmak için, 10 Ağustos 1920’de Sevr Antlaşması imzalanır.
★★★
Antlaşmanın, Türkiye’yi ilgilendiren bölümüyle, şu anda iç karışıklık yaşayan Suriye ve Irak’a ilişkin maddeleri şöyleydi:
Doğu Anadolu’da, bağımsız bir Ermenistan ile onun güneyinde bir Kürdistan kurulacaktı.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Suriye’yi Fransa; Irak ve Filistin’i İngiltere alacaktı.
★★★
Sevr, Türk Ulusu’nun tarih sayfasından silinmek istenmesinin adıdır.
★★★
Fakat...
Türkiye’yi parçalayan antlaşmanın önünde, umulmayan bir engel vardır.
Mustafa Kemal Paşa’nın başkanı olduğu TBMM, 19 Ağustos 1920’de Sevr’i yok sayar.
İmzalayanları ve onaylayanları, vatan halini ilan eder.
★★★
İsmet Paşa’nın, “On yıl birden yaşlandım” dediği,........
© Sözcü
