menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

“Sözde aydınlar” ve Türkiye

144 39
05.07.2025

Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı Devleti, can çekişiyordu.

Osmanlı topraklarını paylaşmak için, ülkeler arasında gizli anlaşmalar yapılır.

Sykes-Picot, bu anlaşmalardan biridir.

★★★

Ortadoğu’nun paylaşılmasını öngören bu gizli anlaşma, İngiliz diplomat Sir Mark Sykes ve Fransız diplomat Georges Picot arasında, Ekim 1916 tarihinde imzalanır.

Rusya’nın da, onayı vardır.

★★★

Anlaşmaya göre:

Musul hariç Irak İngiltere’ye; Adana, Antakya Bölgesi, Suriye Kıyıları ve Lübnan Fransa’ya bırakılıyordu.

Suriye’nin diğer bölgeleri ile Musul ve Ürdün’ü kapsayan Büyük Arap Krallığı, Fransız ve İngiliz koruyuculuğunda kurulacaktı.

Filistin’de ise, uluslararası bir yönetim öngörülmüştü.

★★★

Ancak...

1917’de, Rusya’da Bolşevik İhtilali patlak verir.

Ve Rusya’nın savaştan çekilmesi nedeniyle, Sykes-Picot yürürlüğe girmez.

★★★

Yolda, daha kötü bir anlaşma vardı.

Birinci Dünya Savaşından yenik çıkan Osmanlı Devleti’ni paylaşmak için, 10 Ağustos 1920’de Sevr Antlaşması imzalanır.

★★★

Antlaşmanın, Türkiye’yi ilgilendiren bölümüyle, şu anda iç karışıklık yaşayan Suriye ve Irak’a ilişkin maddeleri şöyleydi:

Doğu Anadolu’da, bağımsız bir Ermenistan ile onun güneyinde bir Kürdistan kurulacaktı.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Suriye’yi Fransa; Irak ve Filistin’i İngiltere alacaktı.

★★★

Sevr, Türk Ulusu’nun tarih sayfasından silinmek istenmesinin adıdır.

★★★

Fakat...

Türkiye’yi parçalayan antlaşmanın önünde, umulmayan bir engel vardır.

Mustafa Kemal Paşa’nın başkanı olduğu TBMM, 19 Ağustos 1920’de Sevr’i yok sayar.

İmzalayanları ve onaylayanları, vatan halini ilan eder.

★★★

İsmet Paşa’nın, “On yıl birden yaşlandım” dediği,........

© Sözcü