1740’ta başlayan kapitülasyonlar, sosyo ekonomik ve siyasal anlamda Osmanlının geleceğini etkilemişti. Osmanlının eğitim sistemini değiştiren kapitülasyonlar, ilerlemeyi getirdiyse de sömürgeleşmesinde etkendi.

1783’te ilk yabancı okul, Fransa tarafından İstanbul’da açıldı.1831’te yabancı okullara, Osmanlı öğrencisi alımı ise bir milattı! Fransa yetinmedi ve önemli şehirlerde okullar açtı.

18.yüzyılda ise Fransızlar ile birlikte İtalyan, Alman, Avusturya, Rus, İngiliz ve Amerikan misyoner okulları açılmaya başlandı. İstanbul, Beyrut, İzmir, Bursa, Adana, Antep, Elazığ, Kayseri, Merzifon ve Trabzon başta olmak üzere, yoğun olarak Anadolu’nun doğusunu hedef almışlardı. Ayrıca Anadolu’nun birçok yerinde Ermeni ve Rum okulları da vardı.

I.Dünya Savaşı başladığında Anadolu’da, 2000’nin üzerinde yabancı okul vardı. Savaşın, Osmanlıyı paylaşmak olduğunu gören İttihat ve Terakki, Eylül 1914’te kapitülasyonları tek taraflı kaldırdı. Kasım 1914’te resmen savaşa dahil olan Osmanlı hem içerden hem de dışarıdan saldırı........

© Sözcü