Ekonomi, biri “reel” (gerçek/maddi) diğeri “reel olmayan” (gerçek olmayan/malî) olmak üzere ikiye ayrılır. Bu tabirler en yaygın bilim dili olan İngilizce’den tercümedir. İngilizce’de bunlara “real economy” ve “non-real economy” denir. Aslında ekonomi tektir ve reeldir. Reel olmayan yani mali ekonomi, reel ekonominin ayna görüntüsüdür. İslami terminolojiyle konuşmak gerekirse tek olan ekonomi, hem maddi hem de mali şekilde “tecelli” eder. Tecelli, görünür hale gelmek demektir. 2008/9 krizi sırasında ülkemizi ziyaret eden Nobel Ödüllü Amerikalı iktisatçı Robert Mundell ile bir röportaj yapmıştım. O sıralarda Amerika’da “Wall Street” (yani mali ekonomi) mi yoksa “Market Street” (yani maddi ekonomi) mi daha önemlidir tartışması vardı. Ben de kendisine bu konudaki fikrini sordum. O da “The Wall Street is the mirror image of Market streets” (Mali ekonomi, maddi ekonominin ayna görüntüsüdür) cevabını vermişti. Burada çok temel bir sorun var: Sadece aynadaki görüntüye (mali ekonomiye) bakarak, maddi ekonomide olup biten hakkında karar vermek yanıltıcı olabilir. Çünkü “aynalar” (menkul ve gayrimenkul varlık fiyatlarının oluştuğu piyasalar) çoğu zaman........

© Sözcü