Soru: Trump’ın ikinci kez ABD başkanı olmasından sonra uygulamaya çalıştığı iktisadi politikalar, dünya ekonomisinde bir düzen değişikliğine sebep olur mu? Cevap: Olmaz. Ama ABD dolarının yegane “küresel para” olma niteliğinin değişmesine sebep olabilir. Bu değişimin gerekçesini açıklamadan önce M.Ö. 535 ile 475 yılları arasında yaşamış filozof Herakleitos’un “Hayatta değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” önermesini irdeleyeceğim. Doğrudur; içinde iktisat da olan hayat, sürekli olarak, gözle görülür elle tutulur bir değişim içindedir. Ama değişimin kaçınılmaz olmasından daha önemlisi, evrende/doğada “değişmezlerin” mevcudiyetidir. Zaten “değişmeyen tek şey, değişimin kendisidir” demek bile değişmezliğin kabulüdür. Dolayısıyla karşımıza çıkan evrimsel/devrimsel dönüşümlerin ve teknolojik gelişmelerin sebeplerini ve sonuçlarını değerlemek için doğanın değişmeyenlerine bakmak gerekir. Yoksa her değişimin peşinden koşmaya kalkarsak savrulur, yönümüzü kaybederiz. Evrende önce “cansız şeyler” (non living things) vardı. Canlı şeyler (living things) onlarla üretildi. Sonra ruhu olan bireyler, ondan çok sonra da kültürü olan toplumlar ortaya çıktı. Bu süreç, hep evrenin değişmez yasalarına göre işledi. Değişmezliklerinin temeli fizik (kimya fiziğin içindedir)........

© Sözcü