Partiler konusunu irdelediğim yazı dizimin önceki bölümlerinde önce tarihteki ilk gerçek cumhuriyet olan Amerika’yı, sonrasında gelen Fransa ve SSCB’yi bu açıdan irdelemiştim.

Pek bilmeyiz ama Latin Amerika’daki kaotik cumhuriyetimsi yapıları saymazsak Türkiye Cumhuriyeti tarihte kurulan dördüncü büyük Cumhuriyettir, Türk Devrimleri ise tarihin en büyük devrimidir.

Fakat sadece bu kadar da değil; Türkiye Cumhuriyeti aynı zamanda batı uygarlığına dahil olmayan bir halkın kurduğu ilk Cumhuriyettir de.

Türkiye Cumhuriyeti bu özelliği ile diğer doğu halklarında “Türkler başardı, biz de başarabiliriz” düşüncesinin oluşmasına önderlik etmiştir.

Peki, bizim ülkemizde kurtuluş ve kuruluş sürecinde Hükûmet ve parti sistemi ne şekilde oluştu?

23 Nisan 1920'den sonra Türkiye’de Hükûmet sistemleri tarihsel olarak şu şekilde gelişmiştir:

Meclis Hükümeti Sistemi (1920-1923):
23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılmasıyla başlayan dönemde, yönetim "Meclis Hükûmeti" sistemiyle yürütülmüştür. Bu sistemde, TBMM hem yasama hem de yürütme yetkilerini elinde bulunduruyordu. Hükûmet, meclis tarafından seçilen vekillerden oluşuyor ve doğrudan meclise karşı sorumlu oluyordu. Bu dönemde, 1921 Anayasası ile ulusal egemenlik ilkesi benimsenmiş, ancak henüz cumhuriyet resmen ilan edilmemişti. Yönetim, Kurtuluş Savaşı koşullarına uygun olarak merkezi ve esnek bir yapıda işliyordu.

Parlamenter Cumhuriyet Sistemi........

© Sonsöz