Türkiye kapitalizmi sömürü oranında dünyada ilk sıralarda yer alıyor. 2000-2014 dönemini ve 43 ülkeyi kapsayan bir çalışma Türkiye’nin Meksika’nın ardından sömürü oranının en yüksek olduğu ikinci ülke olduğunu gösteriyor.1 Çalışmada Gröningen Üniversitesi bünyesindeki Büyüme ve Kalkınma Merkezi tarafından hazırlanan girdi-çıktı tabloları2 ve ülkelerin ulusal hesapları kullanılarak her bir ülke için kâr oranı (üretken sermaye ve toplam sermaye için), artı değer oranı, sermayenin organik bileşimi türetilmiş. Dünya ekonomisinin bütünü, dönemsel gelişme ve her bir ülke için ulaşılan sonuçlar ayrı bir değerlendirme konusu. Türkiye’nin artı değer oranında yerleştiği ikincilik çok çarpıcı bir sonuç, üstelik başka veriler ve gözlemler 2014 sonrasında birinciliğe çıkılmış olabileceğini düşündürtüyor. Özellikle 2018 sonrasında artı değerin sıçramalı bir gelişim sergilemiş olabileceği görülüyor.

Yukarıda bahsedilen çalışmanın gündeme gelmesinden önce iktisatçı E. Ahmet Tonak da bir paylaşım3 yaparak Türkiye’nin Avrupa’daki en yüksek imalat sanayi istihdam oranına sahip ülkelerden biri olduğuna ilişkin bir veriyi paylaştı. Tonak, imalat sanayi sektörünün büyük olmasının, büyümeye devam etmesinin artı değer üretiminin de yüksek olduğunu, zaman içinde arttığını gösterdiğini ifade etti. İmalat sanayiinin üretken olan, dolayısıyla artı değer üreten sektörlerin başında geldiğini vurgulayan Tonak, aynı zamanda artı değer üretimindeki genişlemenin üretken emekçilerin oranının artışına ve üretilen artı değerin ülkede kaldığına işaret etmeyebileceğini de hatırlattı. 2018 yılı sonrası imalat sanayi istihdamı genişlemesi üretken emekçilerin oranının sınırlı da olsa arttığını gösteriyor.4 Ancak Tonak’ın işaret ettiği artı değerin ülke dışına transferinin........

© soL