12 Eylül 1980 askeri darbesi, esas itibariyle kapitalist sistemin krizi aşmak için ücretleri düşürüp sendikal hakları sınırlamayı amaçlayan emeğe ve sendikal harekete yönelik bir saldırı harekatıdır.

Kapitalist sistem, 1970’lerin başlarından itibaren krize girince önce 1973’te bir Latin Amerika ülkesi olan Şili’de CIA kanalı ile bir darbe gerçekleştirildi. Şili’de seçimle iş başına gelen sosyalist devlet başkanı Salvador Allende, askeri bir darbeyle devrildi.

Faşist general Pinochet liderliğindeki askeri cunta, sendikaları tasfiye etti, işçi haklarını kısıtladı, sosyal güvenliği özelleştirildi.

Ardından Batı ülkelerinde de neoliberal politikaları benimseyen iktidarlar iş başına geldi, 1979 –1981 yıllarında İngiltere’de Thatcer, ABD’de de Reagan iktidar oldu. Türkiye’de de demokratik yollardan neoliberal politikaların uygulanması mümkün olmayınca 12 Eylül 1980’de askeri bir darbe yapıldı.

Ülkemizde askeri cunta tarafından demokrasi askıya alınırken TBMM ve siyasi partiler kapatıldı, esas itibariyle de emeğin ve sendikal hareketin bastırılması amaçlandı.

İşte bu çerçevede DİSK’in faaliyetleri askıya alınırken yöneticileri idamla yargılandı ve konfederasyon hakkında kapatma davası açıldı. DİSK Tarihi’ni hazırlayan uzman ekip, üçüncü cilt olarak 1980 askeri darbesinden DİSK yöneticilerinin beraat ettiği 1991 yılına kadar olan dönemi kitaplaştırdı.

886 sayfalık kitapta, 24 Ocak 1980 Kararları ile birlikte 12 Eylül askeri darbesine giden süreç, askeri cuntanın emek hareketine yönelik baskısı, hak kayıplarını içeren yasal düzenlemeler, 78’i idam talebiyle olmak üzere 1.500’e yakın sendikacı ve aktivistin yargılandığı DİSK Davası, yargılanma süreci ve uluslararası dayanışma, belgeleriyle birlikte ortaya konuyor,

DİSK Tarihi’nin ilk cildi, konfederasyonun kurulduğu 1967 yılından 1975 yılına kadar olan dönemi kapsıyor, ikinci cilt ise, Türkiye’nin en çalkantılı dönemi olan 1975 ile 1980 yılları arasını anlatıyor. Nihayetinde DİSK tarihinin ilk 25 yılı, 2.500 sayfayı bulan üç kitapta anlatılmaya çalışılıyor.

Bu ciltte de çok sayıda belge ve Cumhuriyet Gazetesi arşivinden ağırlıklı olmak üzere çok sayıda haber ve fotoğraf yer alıyor.

Öncelikle bu denli büyük özveri isteyen ve yığınlarca belgenin incelenerek tasnif edildiği bu çalışmayı gerçekleştiren uzman ekibe, işçi sınıfı tarihine yaptığı bu katkı için teşekkür etmek gerekiyor.

Bu uzman editoryal ekip, başta 40 yıldır sendikal hareket içinde bulunan deneyimli sendika uzmanı ve akademisyen Prof. Dr. Aziz Çelik ile yoğun, titiz ve özverili çalışmalarıyla bilinen DİSK – AR (DİSK Araştırma Merkezi) uzmanları Deniz Beyazbulut ve Zeynep........

© soL