Suriye’de tarih, kendisini günlere ve haftalara sıkıştırarak bütün hızıyla akmaya devam ediyor. Ülkenin kuzeyindeki savaş mevzilerinden dumanlar ve ateşler yükselirken Şam’da ise büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Heyet-i Tahrir’uş Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed Colani, gerçekleştirdiği “zafer konferansı”nın ardından kendisini geçici cumhurbaşkanı ilan etti. Bu hamleyle birlikte Suriye’nin mevcut anayasal ve kurumsal yapısının tamamen lağvedildiği duyuruldu. Suriye ordusu, parlamentosu ve 2012 Anayasası feshedildi. Baas Partisi ve Ulusal İlerici Cephe de tarihe karıştı.

Bu gelişmenin ardından HTŞ ve ona bağlı 18 silahlı örgüt kendilerini feshettiklerini açıkladı. SDG’nin davet edilmediği konferansta Özerk Yönetim’e karşı savaşın yürütücülüğünü üstlenen ve Kürt siyasetçi Hevrîn Xelef’i katleden SMO gruplarının elebaşları Ebû Hatim Seqra, Seyf Polat, Ebu Amşe ve Fehim İsa da konferansta hazır bulunarak yeni askeri sisteme katıldıklarını ilan ettiler. Suriye Arap Ordusu’nun ve Suriye Arap Cumhuriyeti’nin ismini de değiştirmeyen konferans, Baas rejiminin Arap milliyetçisi çizgisine bir de selefi cihatçılık ekleyerek yoluna devam edeceğini göstermiş oldu

Yeni durumda Türk devletinin, SMO eliyle HTŞ içerisindeki hegemonya alanını daha fazla genişletme imkanına kavuştuğunu söylemek mümkün. Konferansın sabahında Türk Savunma Bakanlığı’ndan üst düzey bir heyetin Şam’a giderek, Colani yönetimindeki Savunma Bakanlığı yetkilileri ile görüşmesi de bu doğrultuyu güçlendiriyor. Açık ki bu yeni hamleyle Türkiye’nin Suriye üzerindeki etkisinin artabileceğini söylemek mümkün. Ayrıca, HTŞ’nin SDG’ye yönelik savaşa dahil olması yönündeki Türkiye baskısının artacağını öngörmek zor değil.

Peki, bu gelişmeler Suriye’de hangi dinamikleri tetikleyecek? Olası senaryolar neler? Yanıtlarını vermeden önce bir kez daha sahada neler olup bittiğine bakmak gerekiyor.

8 Aralık’ta BAAS rejiminin yıkılışının ardından SDG ve SMO grupları arasında başlayan çatışmalar ikinci ayına yaklaşıyor. Bu iki aylık sürecin son onbeş gününde ise savaşın düzeyi olabildiğine şiddetlenmiş durumda. Taraflar, elindeki bütün teknik imkanları kullanmasalar da, bugüne kadar sahada görülmemiş konvansiyonel silahlarla çarpışıyorlar.

Savaşın şu ana kadar olan bölümünü değerlendirecek olursak, Tişrin ve diğer çatışma bölgelerindeki askeri üstünlük ve stratejik önemdeki bütün noktalar SDG’nin kontrolü altında. Dahası SMO grupları Tişrin Barajı çevresinden 7-8 kilometre kadar uzaklaştırılmış bulunuyor. Türkiye’nin eli olmaksızın SMO’nun savaşacak iradesi ve askeri kapasitesi bulunmuyor.

Arkasındaki güçlü desteğine rağmen SMO’nun karadan ilerleyememesi büyük ortak Türkiye’yi de rahatsız ediyor. Sahadaki bu tıkanıklığı aşmak için daha önce Afrin ve Serekaniye’ye yönelik gerçekleşen askeri harekatta yer alan sınırlı bir TSK gücü an itibariyle Tişrin cephesine kaydırıldı. Türkiye, bizzat komuta ettiği tecrübeli bir askeri yapıyla cepheyi daha güçlü biçimde tahkim etmek arayışında. Ancak Türkiye, bu savaşı kendi askeri varlığından daha çok SMO ile ilerletmek istiyor.

Yine de belirtmek gerekir ki savaşın kaderi karadan değil havadan çiziliyor. Bir analoji yapmak gerekirse İkinci Emperyalist Paylaşım Savaşı’nın tank savaşları gibi şimdi de Tişrin cephesinde “drone ve uçak savaşları” yaşanıyor. Özellikle Türkiye, SMO’nun zayıf düştüğü ya da ağır darbeler aldığı her durumda savaş........

© sendika.org