“Archivium Secretum Vaticanum…”

Bu latince kelimeleri birçoğumuz belki de ilk defa Dan Brown’ın “Melekler ve Şeytanlar” kitabında okuduk.

O yüzden yine çoğumuz burayı “Vatikan’ın Gizli Arşivi” alarak biliyoruz.

Aslında Dan Brown bizi yanılttı.

Çünkü buranın g adı “ Vatikan Apostolik Kütüphanesi…”

VATİKAN BELVEDERE AVLUSUNUN KENARINDAKİ İKİ KATLI ÖZEL BÖLÜM

Romanda titanum zırhlar içinde korunduğu anlatılan kütüphane aslında Vatikan arazisinin Belvedere avlusuna bakan iki kattan oluşan bir yerdir.

1475 yılında kurulmuş bir kütüphane burası.

Bu arşivde 80 binden fazla tarihi el yazması, ayrıca 1.1 milyon basılı eser bulunuyor.

8500 ‘INCUNABULE” KİTABIN İLKİ GUTENBERG BASKISI

Bunların 8500’ü latince “Incunabule”, türkçe ise “Öncübasmalar” denilen orijinal kitaplar.

Yani matbanın bulunmasından 31 Aralık 1500 gecesine kadar basılan kitaplara verilen isim.

İlk incunable kitap ise Gutenberg’in ’İn bastığı Kitab-ı Mukaddes.

PAPA FRANCIS İSMİNDEKİ GİZLİ KELİMESİNİ ATTI

Aslında burası gizli bir kütüphane değil.

Gizli olarak bilinmesinin nedeni latince adındaki “Secretium” kelimesinden kaynaklanıyor.

Bu kelime “gizli” anlamına geldiği gibi aynı zamanda “Kişisel” ve “Özel” anlamına da geliyor.

O nedenle Papa Francis 2021 yılında kütüphanenin latince adındaki “Secretium” kelimesini kaldırdı ve resmi adını “Vatikan Apostolik Arşivi yaptı.

PAPİRUS ODASININ ÜST KATINDAKİ ÖZEL ODA

Belvedere avlusunun kenarındaki binanın zemin katında “Papirus Odası” denilen bin bölüm var.

Burada 80 bine yakın el yazması eser saklanıyor.

İkinci katında ise fotoğrafik arşivler bulunuyor.

Bu iki kat arasındaki birinci kat ise kütüphanenin en önemli bölümü sayılabilir.

Çünkü burası “Restorasyon odası”. Yani yıpranmış eski eserlerin onarıldığı yer.

GEÇEN EYLÜL AYINDA BU ODADA ÖZEL BİR EKİBE VERİLEN ÇOK ÖZEL GÖREV

Geçen yılın Eylül ayında çok özel bir ekip işte bu bölümde bir araya getirildi.

Kendilerine Dan Brown romanlarında okunabilecek bir görev verildi.

Böylece Vatikan tarihinin en önemli operasyonlarından biri başladı.

Ekibin görevi o arşivde bulunan 6 metrelik çok önemli bir belgeyi, bire yere taşınabilecek şekilde tamir etmekti.

Ancak bir sorun vardı.

HARİTA ÇOK UZUN OLUNCA TAMİR ODASINA SIĞMADI

Haritanın uzunluğu 6 metre, üst tarafında eni 88 ve aşağıda ise 45 santimetreydi.

Uzun olmasından dolayı restorasyon odasında tamiri mümkün değildi.

Bunun üzerine kütüphanenin tarihi restorasyon laboratuvarının yerine, onun hemen üst katındaki bir daire buna ayrıldı.

Bu dairenin de bir özelliği vardı.

Bir zamanlar bu haritayı Vatikan’a getiren kişinin yaşadığı yerdi.

O adamın kim olduğunu birazdan öğreneceğiz.

Ama önce harita ile başka bilgiler verelim.

BU BELGEYİ 5.500 KM ÖTEYE TAŞINABİLECEK HALE GETİRİN

Tamir edilecek belge 1739 yılında Roma’ya getirilmiş ancak 1768 yılında Vatikan kayıtlarına geçmişti.

Venedik’te üretilmiş özel bir kağın üzerine çizilmişti.

Ancak bu belge neredeyse 300 yıl boyunca Vatikan arşivinde rulo halinde saklandığı için çok yıpranmıştı. Dolayısıyla taşınması mümkün değildi.

Oysa restorasyon ekibine verilen talimat şuydu:
“Bu o metrelik belgeyi buradan 5.500 km uzağa taşınabilecek şekilde onarın.

İŞTE BU BELGE 286 YIL SONRA GEÇEN HAFTA CİDDE’DE ORTAYA ÇIKTI

Vatikan’ın Belvedere avlusunun yanındaki binanın birinci katında bir araya gelen uzman ekip, 4 ay boyunca gözlerden uzak çalıştı.

Sonunda onarım tamamlandı.

1739 yılından beri gözlerden uzak saklanan bu tarihi belge, 286 yıl sonra, geçen hafta hepimiz için sürpriz bir yerde, Cidde’de ortaya çıktı.

Vatikan’ın 286 yıl sakladığı bu belge aslında biz Türkleri çok yakından ilgilendiren,........

© Samimi Haber