Dr. Ömer Faruk Saatçi kardeşimizin sorusu üzerine yazdım. Kur’ân-ı Kerîm’de “Zevce /زوجة” manasında kullanılan birkaç kelime vardır. Onlardan birisi ve en çok kullanılanı (زوج)/Zevc’tır. Ayrıca Kur’an’da “İmra’a/ (امرأة) ve Sahibe /( صاحبة) kelimeleri geçer. Bunların hepsi “kadın eş” anlamında kullanılmıştır. Dikkat çeken nokta şudur: (زوج) kelimesi müzekker olup erkekler için kullanılan bir kelimedir. (زوجة) ise müennes olup kadınlar için kullanılmaktadır. Ama Kur’an-ı Kerimde kadın eşler için (زوجة) yerine (زوج) kelimesi kullanılmıştır. Bunun hikmeti nedir?

Evet, Kur’an ayetleri dikkatle incelendiğinde görülür ki, “zevc” kelimesi, karı ile koca arasındaki evlilik bağının tam ve eksiksiz şekilde gerçekleştiği, yani dini, psikolojik ve biyolojik uyumun mevcut olduğu durumlarda “eş” manasında kullanılır. Kadın erkeğin zevci/eşi, erkek de kadının zevci/eşi kabul edilir.

Eğer bu uyum ve bütünlük herhangi bir sebeple eksikse, o zaman Kur’an “kadın/karı” anlamında “İmra’a/ (امرأة) der, “zevc/eş” demez. Bu eksiklik, dini inanç farkı veya kısır gibi biyolojik eksiklik yönünden bir engel olabilir. Allah şöyle buyuruyor:

(وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ) “Kendileriyle huzur bulmanız için size kendi cinsinizden eşler yaratması da O’nun ayetlerindendir.”[1] Ayette yer alan (أَزْوَاجًا)/eşler kelimesi müzekker olan (زوج) kelimesinin çoğuludur ve “kadınlar” için kullanılmıştır. Kadınların çoğulu (زوْجاةٌ) olur.

Yine şöyle buyurmuştur: (وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا) “Rabbimiz! Bize eşlerimizden ve çocuklarımızdan göz aydınlığı bağışla ve bizi takva sahiplerine önder yap...”[2] Buradaki (أَزْوَاج) kelimesi yine kadın eşler manasındadır.

Baktığımız zaman yine Kur’an-ı Kerim, aralarındaki uyum bütünlüğü sebebiyle Hz. Âdemin eşi Havva’yı yine (زوج) olarak ifade etmiştir. Şöyle buyuruyor: (وَقُلْنَا يَٓا اٰدَمُ اسْكُنْ اَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ) “Biz, ey Âdem sen ve eşin cennete yerleşin, dedik”[3]

Aynı şekilde, Hz. Peygamber’in (sav) hanımları da “zevc” kelimesinin çoğuluyla ifade edilirler. Şöyle buyuruyor: (اَلنَّبِيُّ اَوْلٰى بِالْمُؤْمِن۪ينَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ وَاَزْوَاجُهُٓ اُمَّهَاتُهُمْ)........

© Risale Haber