Irak Kürdistan Bölgesi’nden Türkiye’ye petrol sevkiyatı 25 Mart 2023’te durdu ve yapılan tüm müzakerelere rağmen yeniden başlatılamadı. Irak Petrol Bakanı, 28 Şubat’ta Türkiye’ye petrol akışının birkaç saat içinde başlayacağını söylese de, o “birkaç saat” iki ayı geçti. Bu da meselenin sadece Erbil ile Bağdat arasındaki “petrol ve bütçe anlaşmazlığından” ibaret olmadığını açık bir şekilde ortaya koyuyor.

• MUHAMMET KURŞUN
• 8 Mayıs 2025

Irak Kürdistan Bölgesi’nden Türkiye ihraç edilen petrol sevkiyatı 25 Mart 2023’te durdu ve sevkiyat o tarihten bu yana yapılan tüm müzakerelere rağmen yeniden başlatılamadı. Ankara, Bağdat ve Erbil’in defaatle başlamasından yana olduklarını duyurmalarına rağmen kördüğüme dönüşen sorunlar nedeniyle akış gerçekleşmedi. Son olarak Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, 28 Şubat’ta Türkiye’ye petrol akışının birkaç saat içinde başlayacağını söyledi, fakat o “birkaç saat” iki ayı geçti. Bu da petrol meselesinin sadece Erbil ile Bağdat arasındaki “petrol ve bütçe anlaşmazlığından” ibaret olmadığını açık bir şekilde ortaya koyuyor.

Petrol Kavgasının Kaybeden Tarafları: Bağdat-Erbil-Ankara

IKB’den Türkiye’ye giden petrolün durması Ankara için 1,5 milyar dolar tazminat sonucunu doğurdu; fakat Irak’ın buradaki zararı 24 milyar dolar. Irak 1,5 milyar dolar tazminat kazanma karşılığında 24 milyar dolar zarar etti. Mahkemenin Ankara için verdiği 1,5 milyar dolarlık tazminat ise enerji anlaşmaları çerçevesinde tatlıya bağlanmış görünüyor.

Petrol dosyası Erbil’e de, Bağdat’a da, Ankara’ya da epey maliyetli oldu ve günün sonunda bu anlaşmazlığın kazananı olmadı. Erbil ile Bağdat arasındaki mahkeme kaybet-kaybettir ile sonuçlandı.

Hâlihazırda “kriz” olarak tabir edebileceğimiz bu anlaşmazlığın en büyük kaybedeni Erbil yönetimi olurken Ankara da bundan zarar gördü ancak Bağdat kazanan tarafı ol(a)madı. Sonuç itibarıyla tüm taraflar bu kavganın kaybeden tarafında yer aldı. Davanın tarafları kazançlı çıkmadı ancak konunun dışında görülen bazı taraflar bu durumdan yararlanmış olabilir.

Gelinen aşamada Bağdat da petrolün Türkiye üzerinden yeniden dünya piyasalarına sevk edilmesine yeşil ışık yaktı ancak zamanla kronikleşen sorun diğer aktörlerin razı olmaması nedeniyle bir türlü çözülemiyor ve zarar herkes için büyümeye devam ediyor. Irak Başbakanı Sudani, 16 Nisan’da Süleymaniye’de yaptığı açıklamada petrol meselesinin kısa sürede çözüleceğini söyledi ve Petrol Bakanı Abdulgani de aynı gün sevkiyatın bir hafta içinde olacağını ilan etti. Geçen sürede yine somut bir gelişme olmadı.

Irak Kürdistan Bölgesi’nden petrol çıkaran ve gönderen firmaların kurduğu Kürdistan Petrol Endüstrisi Birliği (APIKUR), Erbil ile Bağdat arasında varılan anlaşmanın ardından iki taraf ile de masaya oturarak kendi hak edişleri ve varil başı giderlerle ilgili bir uzlaşmaya varmaya çalıştı, toplantılardan sonuç çıkmadı. APIKUR, 27 Nisan’da yaptığı açıklamada Irak hükümetini Türkiye’ye petrol sevkiyatı konusunda “umursamaz” olmakla suçlarken Bağdat’ın borçları vermeye ve maliyetleri karşılamaya yanaşmadığını savundu.

İran ile ABD Gerginliğinin........

© Perspektif