ASELS Analizi: Türkiye’nin Ekonomi Programı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarına göre, Türkiye’nin uyguladığı üç aşamalı ekonomi programı kritik dönüm noktalarını başarıyla geçmeye devam ediyor. İlk aşamada makrofinansal istikrarın sağlanmasıyla birlikte rezerv birikimi ve bütçe-cari açık kontrolü hedeflenen seviyeye ulaştı. Şu anda ikinci aşamada bulunan program, dezenflasyon sürecinin başlaması ve ekonominin şoklara karşı direncinin güçlendirilmesine odaklanıyor. 2026’da başlayacak üçüncü aşama ise yapısal reformlar ve enflasyonun daha az hissedildiği ekonomik ekosisteme geçişi kapsayacak. Bu sistematik yaklaşım, hem iç hem de dış şokların yaşandığı dönemde bile programın rayından çıkmasını önlemek üzere planlandı.
Manşet enflasyonun geçen yıl ağustos ayında yüzde 50’nin üzerine çıkmasının ardından, bu yıl yüzde 33 seviyesine gerilediği görülüyor. Temel mal enflasyonunun yüzde 20’nin altına düşmesi, program kapsamında alınan tedbirlerin etkinliğini gösteriyor. Ancak kira artışlarının yüzde 74, eğitimdeki fiyat artışının yüzde 61 oranında seyretmesi, geçmiş dönem uygulamalarının serbest bırakılmasından kaynaklanan geçici bir uyarlama süreci yaşandığını ortaya koyuyor. Kuraklık nedeniyle gıda enflasyonunun tekrar yüzde 30’un üzerine çıkması ise dış faktörlerin enflasyon üzerindeki etkisini açıkça göstermektedir. Yıl sonu itibarıyla manşet enflasyonun yüzde 30’un altına, gelecek yıl ise yüzde 20’nin altına düşmesi hedeflenmektedir.
Bütçe disiplini konusunda kaydedilen gelişmeler dikkat çekici boyuttadır. 6 Şubat depremlerinin ardından yüzde 5’in üzerine çıkan bütçe açığı, 2024’te yüzde 4,7 seviyesine, bu yıl ise hedeflenen yüzde 3,1’den daha iyi bir performansla yüzde 3,5 civarında gerçekleşme beklentisiyle kontrol altına alınmıştır. Tasarruf genelgesi kapsamında gerçekleştirilen harcama disiplini oldukça etkileyici sonuçlar vermiştir: 2014-2023 döneminde bütçe içindeki payı yüzde 4,6 olan harcamalar yüzde 3,1’e düşürülmüş,........
© Para Borsa
