menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Onur ÇANAKÇI: Enflasyon-Dolar makası yara açıyor!

5 0
previous day

Türkiye’de son yılların en çarpıcı ekonomik gerçeklerinden biri, enflasyon ile döviz kuru arasındaki makasın giderek açılması. Bu tablo artık sadece teknik bir veri değil, doğrudan milyonlarca çalışanın, esnafın ve hane halkının yaşam standardını belirleyen bir göstergedir.

Dolar artıyor ama enflasyon daha hızlı koşuyor

Orta Vadeli Program verilerine göre 2025 yılında ortalama dolar kuru 39,6 TL olacak. 2028’de ise 53,7 TL’ye çıkması bekleniyor. Yani önümüzdeki dört yılda dolar yüzde 36 civarında değerlenecek. Ancak aynı dönemde deflatör – yani ekonomideki genel fiyat artış göstergesi – yüzde 85 yükselecek. Grafiklere baktığımızda 2024’te eşit başlayan iki çizginin, birkaç yıl içinde giderek açıldığını görüyoruz.

Bu şu anlama geliyor: Türkiye’de fiyatlar, dövizden çok daha hızlı artıyor. Yani vatandaşın cebindeki TL yalnızca dolara karşı değil, kendi ülkesindeki mal ve hizmetlere karşı da eriyor. Bir başka ifadeyle, çalışanın maaşı dolar bazında da, alım gücü bazında da sürekli küçülüyor.

Giyim örneği: Resmi istatistiklerdeki anomali

Asıl çarpıcı örneklerden biri giyim sektöründe görülüyor. TÜFE’ye göre 2021-2023 arasında giyim fiyatları yüzde 22,5 artmış görünüyor. Ancak aynı dönemde özel nihai tüketim deflatörüne göre artış yüzde 62,8. Arada üç kata yakın fark var. Bu fark, sadece teknik bir hesaplama hatası değil; aslında fiyat istatistiklerinde oluşan büyük uçurumun işareti.

Vatandaş mağazaya girdiğinde fiyatların nasıl fırladığını görüyor. Ama resmi tüketici enflasyonu bu gerçeği tam yansıtmıyor. Deflatör gibi daha geniş kapsamlı göstergeler, aslında........

© Para Analiz