Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, η Ισπανία βρισκόταν σε βαθιά κοινωνική και πολιτική κρίση. Η πτώση της μοναρχίας και η ανακήρυξη της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας (1931) γέννησε ελπίδες για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, εκκοσμίκευση, αναδιανομή της γης και δικαιώματα για εργάτες και μειονότητες. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις από τη συντηρητική Ιεραρχία της Εκκλησίας, τους γαιοκτήμονες, τον στρατό και τη φασιστική ακροδεξιά.

Μέσα σε λίγα χρόνια, η χώρα μετατράπηκε σε πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε δύο αντίπαλους κοινωνικοπολιτικούς πόλους: από τη μία πλευρά οι προοδευτικές δυνάμεις της Δημοκρατίας – εργάτες, αγρότες, σοσιαλιστές, κομμουνιστές, αναρχικοί – κι από την άλλη οι δυνάμεις της αντίδρασης, που έβλεπαν στον εκκολαπτόμενο φασισμό την εγγύηση για «τάξη» και «πατρίδα».

Στις 17 Ιουλίου 1936, ο στρατηγός Φρανθίσκο Φράνκο ηγήθηκε στρατιωτικού πραξικοπήματος με στόχο την ανατροπή της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης. Το πραξικόπημα απέτυχε να καταλάβει αμέσως όλη τη χώρα, πυροδοτώντας έναν από τους πιο αιματηρούς και συμβολικά φορτισμένους εμφυλίους του 20ού αιώνα: τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Με τη στήριξη της ναζιστικής Γερμανίας, της φασιστικής Ιταλίας αλλά και της Πορτογαλίας, ο Φράνκο σταδιακά κατέλαβε την Ισπανία, εγκαθιδρύοντας μια αυταρχική, καθολικά εθνικιστική δικτατορία που διήρκεσε μέχρι το θάνατό του το 1975. Το καθεστώς του βασίστηκε στη σκληρή καταστολή, τις μαζικές εκτελέσεις, την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων και την εξάλειψη των κατακτήσεων της Δημοκρατίας. Ήταν ένα κράτος φόβου, όπου η «μία Ισπανία» ταυτιζόταν με τον στρατό, τον καθολικισμό και την υποταγή.

Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι, μπροστά στα καθεστώτα του φασισμού —με την Ισπανία να στηρίζεται από τη ναζιστική Γερμανία, τη φασιστική Ιταλία και την Πορτογαλία του Σαλαζάρ— χιλιάδες άνθρωποι από 53 χώρες προσφέρθηκαν να πολεμήσουν στο πλευρό της Ισπανικής Δημοκρατίας. Πολλοί, με ριζοσπαστικές........

© news247