İbrahim peyğəmbər təkallahlığı müjdələyən ilk Tanrı elçisi olubdur. Buna görə də onu üç böyük dinin - iudaizmin, xristianlığın və islamın banisi hesab edir və həmişə də xüsusi hörmət-izzətlə yad edirlər.

O, həm də müqəddəs Kəbəni bərpa edən (və yaxud quran - düzünü illahiyyatçılar bilir), ən əsası da insanı Tanrı üçün qurbanlıq edən az qala min illik bir ənənəyə son qoyan (“İsmayıl qurbanı”) peyğəmbər olubdur.

Ondan başlayaraq insan daha Tanrıya qurban edilməyibdir, halbuki onadək bütün xalqların, ölkələrin və sivilizasiyaların tarixində olub bu – insanları xüsusi rituallarla Tanrılara qurban edirmişlər.   

Vaxtilə bunu bir neçə dəfə yazmışıq, çünki çox böyük dünya tarixçilərinin qeydinə görə, bu hadisəni insanlığın tarixində yeni eranın başlanğıcı, faktiki olaraq insan haqlarının bünövrəsi kimi qəbul etmək lazımdır – humanizm də demək olar, buradan başlayıbdır, o vaxta qədər insanların digər canlılardan fundamental bir fərqi yox idi.   

Daha bir detalı da qeyd edim ki, İbrahim həm də yəhudilərin və ərəblərin ulu babası sayılır.

Bu adam böyük birləşdirici peyğəmbər olub və ondan lazım gələrsə, özlərini müdafiə etmək, özlərinə qarşı münasibəti dəyişmək üçün nəinki yəhudilər, müsəlmanlar da (xüsusən müsəlmanlar, çünki biz müsəlmanlar xristianlarla, hətta yəhudilərlə müqayisədə zəifik!) istifadə edə bilər. Bir daha deyirik: üç böyük dinin kökü bu adama bağlanır və bu detal həmin dinlər arasında müəyyən yaxınlıq və anlaşma yarada bilər.              

Hazırda qarşıda daha bir ciddi siyasi məsələ də var. Mediada tez-tez “İbrahim sazişi” haqda məsələ qabardılır. Bu, ABŞ prezidenti Donald Trampın təşəbbüsü sayılır və Yaxın Şərqdə artıq onu reallaşdırmaq üçün müəyyən cəhdlər edilib. Bir müddətdir belə mülahizələr dolaşır ki, guya Azərbaycanı, hətta Ermənistanı da sazişə cəlb etmək planları var.

Bunun təfərrüatlarını bilimirik, “İbrahim sazişi” haqda İnternetdə nə varsa, demək olar, oxumuşuq, amma istisna deyil ki, məsələnin yalnız böyük siyasətdə olan adamlara bəlli olan tərəfləri də var.

Bizəsə elə gəlir ki, məşhur Vaşinqton........

© Müsavat