Ekonomik dalgalanmaların ilk sarstığı alanlardan biri şaşırtıcı şekilde her zaman sanat piyasası olur. Çünkü sanat, yalnızca estetik değil, aynı zamanda bir güven, bir yatırım ve sembolik değer meselesidir. Peki, son dönemde Sotheby’s, Christie’s gibi büyük müzayede evlerinde yaşanan satış hacmi düşüşleri ve kimi eserlerin olağandışı fiyatlarla el değiştirmesi, gerçek bir kriz mi, yoksa global bir stratejinin parçası mı?

Sotheby’s’in son dönem müzayedelerinde dikkat çeken bir şey var: satışların büyük bir kısmı artık “özel anlaşmalar” üzerinden dönüyor. Aleni müzayede yerine perde arkası görüşmelerle gerçekleşen satışlar, hem piyasanın şeffaflığını azaltıyor hem de fiyatların manipülasyona açık hale gelmesine neden oluyor. Bazı eserlerin abartılı fiyatlarla satışa sunulması ise koleksiyonerin değil, piyasayı şekillendiren birkaç büyük oyuncunun stratejik hamlesi gibi duruyor. O çok konuşulan “bantlanmış muz” vakası, bir sanat eseri mi yoksa ustaca kurgulanmış bir medya kampanyası mıydı? Belki her ikisi. Ama kesin olan şu: bugün sanat eseri, bazen sadece konuşulmak için, bazen de kara para aklama gibi daha karanlık yolların aracı olarak var oluyor.

Öte yandan savaşlar, krizler ve belirsizlik zamanlarında altın ve döviz kadar güvenilen başka bir araç daha var: sanat eseri. Fiziksel, eşsiz ve ideolojik değeri yüksek olması, onu hem bir yatırım hem de bir miras bırakma biçimine dönüştürüyor. Özellikle Orta Doğu’daki gerilimler, Avrupa’daki ekonomik tedirginlik ve Amerika’daki politik kutuplaşmalar; koleksiyonerleri alternatif limanlara yöneltiyor. Bu da müzayede evlerini ve sanat piyasasını doğrudan etkiliyor.

1. 2024’te Satışlarda Şiddetli Düşüş

Sotheby’s’in toplam satış hacmi 2023’teki 7.8 milyar $’dan, 2024’te # düşüşle 6 milyar $’a geriledi .

Açık artırma (auction) segmenti ( daralarak 4.6 milyar $ oldu; bu alanda sanat eserleri kategorisi, 1’lik daralma ile en fazla etkilenen sektör oldu .

İlk yarıda........

© Muhalif