İSLAM MİRAS HUKUKU’NDA GÖREV – HAK EŞİTLİĞİ II
Açıklamalarımızı çocuk, eş, ana-baba, ana bir veya ana baba bir kız kardeş şeklinde ayırarak yapacağız.
ERKEK
I. Çocuk Olarak Erkek
a.) Erkek çocuk ana babasının tek varisi olursa mîrasa konu malın tamamını alır.
b.) Erkek çocuk kız kardeşleriyle bir arada varis olursa kızlarını iki katı pay alır. (Nisa 4/11)
II. Eş Olarak Erkek
Karısı ölen koca, karısının kendisinden veya bir başka erkekten çocuğu varsa dörtte bir, yoksa malın yarısını alır. (Nisa 4/12)
III. Baba Olarak Erkek
Baba, ölen çocuğuna onun eşi ve çocuklarıyla birlikte varis olduğunda ana gibi altıda bir alır. Çocuğuna yalnızca anasıyla birlikte varis olduğunda ise malın üçte ikisini alır. (Nisa 4/11)
IV. Kardeş Olarak Erkek
Erkek, anası babası ve çocuğu olmayan ana bir kardeşine altıda bir varis olur. (Nisa 12) Kardeşler birden fazla olursa üçte bire eşit olarak varis olurlar.
Erkek ana-baba bir kardeşine tek başına varis olduğunda malın tamamını alır. Erkekli ve kızlı kardeşleriyle birlikte varis olduğunda ise iki kızın payını alır; terekeyi aralarında ikili birli paylaşırlar. (Nisa 176)
KADIN
I. Kız Çocuğu Olarak Kadın
a.) Kız çocuğu ana basınının tek varisi olursa mîrasa konu malın yani terekenin yarısını alır.
b.) Varisler iki veya daha fazla kız çocuğu olursa malın üçte ikisini alırlar.
c.) Erkek kardeşi-kardeşleriyle bir arada varis olursa erkek kardeşin yarı payını alır. (Nisa 4/11)
II. Eş Olarak Kadın
Kocası ölen kadın, kocasının kendisinden veya bir başka kadından çocuğu varsa sekizde bir, yoksa dörtte bir alır. (Nisa 4/12)
III. Ana Olarak Kadın
Ana, ölen çocuğuna onun eşi ve çocuklarıyla birlikte varis olduğunda baba gibi altıda bir alır. Çocuğuna yalnızca babasıyla birlikte varis olduğunda üçte bir alır. Ölen çocuğuna babası ve çocuğunun kardeşleriyle birlikte varis olduğunda ise altıda bir alır. (Nisa 4/11)
IV. Kardeş Olarak Kadın
Kadın, anası babası ve çocuğu olmayan ana bir kardeşine altıda bir varis olur. (Nisa 12)
Ana-baba bir kardeşine tek başına varis olduğunda malın yarısını, diğer kızlı erkekli kardeşleriyle birlikte varis olduğunda ise erkeğin yarı hissesini alır; Terekeyi aralarında ikili birli paylaşırlar. Okuyalım:
“Onlar senden cevap/fetva isterler. De ki: Allah size babasız ve çocuksuz kişinin mirası hakkındaki hükmünü şöyle açıklıyor:
Ölen kişinin çocuğu yok bir kız kardeşi varsa, bıraktığı malın yarısı o kız kardeşinindir. Ama ölen kız kardeşinin çocuğu yoksa erkek kardeşi ona mirasçı olur.
Eğer kız kardeşi iki ise, geride bıraktıklarının üçte ikisi onlarındır. Ama mirasçılar erkek veya kız kardeşler olarak çok iseler, bu durumda erkek için kadının iki payı vardır. Allah şaşırıp sapmayasınız diye size hükmünü açıklıyor. Allah her şeyi bilendir.” (Nisa 176)
***
Görüleceği üzere kadın çocuğuna ve ana bir kardeşine varis olurken........© Mir'at Haber
