31 Ağustos 2025 günü itibariyle Gazze hastanelerinde son 24 saat içinde aralarında çocukların da bulunduğu kötü beslenme ve açlık sebebiyle 7 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Böylece açlıktan ölenlerin sayısının 339’a yükseldi, bunlardan 124’ü çocuktu. Aynı gün İsrail’in saldırıları sonucunda hayatını kaybeden sivillerin sayısı 88, sivil katliam aralıksız her gün sürüyor. Gazzelilerden 11’i yardım beklerken öldürüldü.

Bu ve benzeri haberleri okuyunca aklıma Beled suresi gelir. Surenin 11-20 arası ayetler şöyle:

“11. Ancak o, sarp yokuşa göğüs germedi. 12. Sarp yokuşun ne olduğunu sana öğreten nedir? 13. Bir boynu çözmek (bir köleye özgürlük vermek)tir; 14. Ya da açlık gününde doyurmaktır, 15. Yakın olan bir yetimi, 16. Veya sürünen bir yoksulu. 17. Sonra imân edenlerden, sabrı birbirlerine tavsiye edenlerden, merhameti birbirlerine tavsiye edenlerden olmak. 18. İşte bunlar, sağ yanın adamlarıdır (Ashab-ı Meymene). 19. Âyetlerimizi inkâr edenler ise, sol yanın adamlarıdır (Ashab-ı Meş’eme).20. “Kapıları kilitlenmiş” bir ateş onların üzerinedir.” (90/Beled, 11-20.)

11. ayet bir önceki ayet kümesi ve sûrenin genel muhtevasıyla bağlantılı olarak “sarp yokuş”tan söz eder. Arapça “akabe” bir vadiden yüksek tepeye doğru çıkan yokuş olup dümdüz olmadığından tırmanması hayli zordur. Tabii ki Araplar akabenin ne olduğunu bilirlerdi ancak yeni bir semantikle taşlı-kayalı dik bir yokuşu tırmanmanın insanın ahlaki ve sosyal tutumunu test eden bir kriter olacağını belki ilk defa Kur’an’dan öğreniyorlardı. Bu yüzden 12. ayet “Sarp yokuşun ne olduğunu sana öğreten nedir?” sorusunu sormaktadır. Pekiyi, “sarp yokuş” nedir? İnsan hangi fiilleri yaptığında zor bir işi başarmış sayılacak?

Mukatil bin Süleyman’a göre, ayetin inişine sebep teşkil eden Haris bin Amir’dir. Bu adam sürekli günah işliyor, her seferinde Hz. Peygamber (s.a.)’e gelip “Günah işledim ne yapmalıyım?” diye soruyor, Hz. Peygamber de, ona kefaret ödemesini söylüyordu. Ödeyeceği kefaret büyük bir hacme ulaşınca şöyle yakınmaya başlamıştır: “Muhammed’e uyduğum günden beri ödediğim kefaretler yüzünden dünyanın malını heba ettim!” Sonunda günah işleme engelini aşmayıp Hz. Peygamber’i yalanlamaya başlar. Kanaatine göre yaptıkları yanında kâr kalacak, kimse ona hesap sormayacaktır. Oysa yaptıklarından dolayı en başta kendi organları aleyhinde şahitlik edecektir (36/Yasin, 65. Organların şahitliği için bkz. Ali Bulaç, Organların şahitliği, Mirat Haber, 13, 17 Mart 2025). İşte bu şahsın sürekli suç ve günah işleyip de bir türlü onu kurtaracak şeylere sarılmaması “sarp yokuş”tur. Önüne kocaman bir yokuş çıkıyor, kayalık, taşlık, kaygan ve tırmanması hayli meşakkatli. Suç ve günah psikolojisinden kurtulmanın yegâne yolu bir köleyi........

© Mir'at Haber