Bir önceki yazıda Mikal Hem’in “Kanskje Jeg Kan Bli Diktator” (Siz de Bir Diktatör Olabilirsiz) kitabını incelemiş, “Nasıl diktatör olunur?” sorusuna cevap aramıştık. Bugünkü yazıda kitapta bahsedilen, “Diktatörlerin gücü nasıl elde tuttukları” sorusuna cevap arayacağız.

Yazar, diktatörlerin otoritesini tahkim etmek ve elde tutabilmek için kendilerini üstün özelliklere sahip, becerikli kişiler olarak lanse ettiklerinden bahseder. Ona göre diktatörler bazen akademik dehadır, bazen usta yazardır, bazen başarılı bir iş adamıdır. Özellikle başarılı bir sporcudur. Diktatörler, kendilerine unvanlar vermekte ustadırlar. Diktatörler, kendilerini özel yetenekli kişiler olarak görüp halkı buna inandırmak için çaba gösterirler. Kendi önemli günlerini kutsal gün ilan edenler bile vardır. İşin ilginç yanı ise, diktatörler bir süre sonra kendi propagandasına inanmaya ve kendini özel biri olarak görürmeye başlar.

Mikal Hem, 1887’de Lord John Dalberg-Acton’un, “Güç yozlaşır, mutlak güç mutlaka yozlaşır” sözünü hatırlattıktan sonra, “Gücü bir süre elinde bulunduran bir diktatör sonunda kendi propagandasına inanmaya başlar” demektedir. Diktatör kendisi inanmaya başladıysa kitlesi onun olmadığı bir dünyanın var olamayacağına hayli hayli inanmaya başlamaz mı?

Diktatörler, iktidarlarını tahkim için bazı yöntemlere başvururlar. Bunlardan bazıları şunlardır:

1-Muhalefeti sindirmek

Yazar, en iyi depotun bile bazen kendi sahasında dirençle karşılaşabileceğini savunur. Ona göre, muhalefetin kartopu gibi büyüme tehlikesine karşı diktatörler, politik muhalefeti sınırlamak ve durdurmak için bir dizi denenmiş önlemler alırlar.

Seçim dışı yöntemlerle ülkeye hâkim olan diktatörlerin yöntemlerine göre seçimle iş başına gelen diktatörlerin yöntemleri daha etkilidir. Seçimle işbaşına gelen diktatörlerin avantajı seçimdir. Zira muhalefete ve dünya kamuoyuna meşru şekilde iktidarda kaldığını göstermenin en iyi yöntemi seçimdir. Halk da çoğu zaman seçimle demokrasinin aynı şeyler olduğuna inanır. Oysa her seçim yapılan ülke demokrasi hâkim olmayabilir. Seçimi kazanmanın bir yolunu bulduktan sonra muktedirin iktidarını devam ettirmesi kolaydır.

2-Medyayı ele geçirmek

Diktatörün yapması gereken bir başka şey de medyayı kontrol etmek olmalıdır. Yazar, bu konuda şöyle demektedir: “Medyanın kontrolü size en büyük vurucu gücü sağlar. Ülkenin en önemli televizyon kanallarının tam denetimini ele geçirmeye bakın. Tüm yayınları tekelleştirmek hiç de güç değildir ve diktatörler arasında bu bir kuraldır. Devlet kanallarının sizi destekleyenlerle dolu olmasını sağlayın, bağımsız kanalların eleştirel olduklarında kolayca kapatılabilmeleri için gerekli ruhsat koşulları hazırlayın. Baş ağrıtan medya,........

© Milli Gazete