Takvimler 1979 yılının Aralık ayını gösterirken, Kremlin’in kasvetli odalarında bir dizi son derece gizli toplantı yapılıyordu. Sovyetler Birliği lideri Leonid Brejnev’in yönettiği bu toplantılara, üst düzey KGB yöneticileri, Komünist Parti şefleri ve Savunma Bakanlığı’nın mareşalleri katılıyordu.

Masada hayati bir mesele vardı: “SSCB, Afganistan’daki komünist iktidarı korumak için askerî müdahalede bulunmalı mı?” sorusuna cevaplar aranıyordu.

Haftalar süren tartışmaların sonunda, partinin “gri kardinali” olarak bilinen Mihail Suslov’un başını çektiği savaş yanlısı grup galip geldi. Brejnev sonunda “sınırlı müdahale”ye ikna edildi.

Ne ironidir ki, Sovyet sisteminde “komünist ahlâkın” yılmaz savunucusu olarak bilinen Suslov, rüşvete ve lükse karşı mütevazı bir yaşam sürerken savaş konusunda böylesine ısrarcıydı. Ancak Moskova farkında olmadan kendi kurduğu tuzağa düşecekti.

Geçen yazımızda bahsettiğimiz ABD’nin “çevreleme” stratejisinin Asya ayağı tamamlanmak üzereydi. Vietnam’da düştüğü bataklığın rövanşını almak isteyen Washington, bir anda “Müslüman Afgan halkı” için timsah gözyaşları dökmeye başladı.

Aralık sonunda üç koldan Afganistan’a giren Sovyet ordusu, ülkeyi bir ateş çemberine çevirdi. Böylece hem Sovyetler için sonu yıkıma giden bir süreç, hem de bugün Afganistan–Pakistan hattında süregelen gerilimin temelleri atılmış oldu.

1979’un Mirası: Üç Temel Sorun

Afganistan-Pakistan gerilimi bugün yeniden tırmanmış durumda. Her iki ülkenin askerî güçleri arasında yerelde çatışmalar yaşanıyor. Kültürel, dini ve hatta etnik olarak birbirine bu kadar yakın iki ülkenin sık sık karşı karşıya gelmesi ilk bakışta garip görünebilir.

Oysa bu sorunlar yeni değil; birçoğu 1979’daki Sovyet müdahalesinin doğrudan mirasıdır.

1. Sınır Meseleleri:

1979 müdahalesiyle birlikte........

© Milli Gazete