Dün, geçmiş zamandır. Geçmiş zaman tarihi ve birikimidir insanın. Dünü yaşayanlar olanı biteni yaşamışlar. Hayatta olanlar bugünü ve yarını yaşayacaklar. İnsanlar, topluluklar ve devletlerin geçmişleri dünden kalanlar kalmış olsa da bir deneyim ve bütünlüktür.

Tarih, geçmiş zamanın toplamıdır. İnsanlığın gelişimleri, mücadeleleri, çabaları, savaş ve barışlı dönemleri her toplum için bir birikim oluşturur.

Kimi milletlerin, halkların geçmişi büyüktür, kalıcı olmuştur. Tarihten ve zamandan silinmiş olanları da vardır. Kalıcı olan ve büyüklüklerini ortaya koyanlar büyük devletlerdir. Büyük devletler veya topluluklar birikimleriyle vardırlar. Büyük medeniyetlerin birikimleri kültürleridir. Onların eserleri doğal felaketler tarafından yok olmadıkça ayaktadırlar.

İnsanlığın geneli her insanı ilgilendirir. Farklı medeniyetlere mensup olanlar da genel anlamda insanlığın geneline bakar ona göre bir yaşama alanı seçerler ya da kendilerini ona göre tanzim ederler.

İslâm medeniyet dairesinden bakıldığında, İslâm ile buluşan ve hayatının merkezine alan topluluklar yerleşik bir düzene geçtikleri gibi kültürel birikim oluşturmuşlardır. Uzak Doğu’dan Orta Doğu’ya, Balkanlara, Kuzey Afrika, İspanya, Sicilya’ya kadar yok edilemeyecek izleri........

© Milli Gazete