menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Mustafa Kemâl'in uydurma şecereleri ve hakîkî mensûbiyeti (71)

6 0
25.06.2025

(Yarım Ay, 15.12.1938, sayı 92, s. 27, Yazı Direktörü: Emin Refik Uzman)

Yarım Ay mecmûası Sertel’lerin Amerikanvârî magazin neşriyâtı cümlesindendir; idârehânesi de, Resimli Ay Matbaası bünyesindeydi…

***

Bütün bu sözleri “bizim Mehmed Âkif’imiz” sarfetmiş olabilir mi?

Bu suâle mâkûl bir cevâb verebilmek için şu tesbîtler dikkate alınmalıdır:

1) Yarım Ay mecmûası, Sertel’lerin Resimli Ay Basımevi T. L. Ş.’nde basılan on beş günlük bir magazin mecmûasıdır. Mecmûanın “Yazı Direktörü”, Emin Refik Müslümoğlu’dur. Zekeriya ve Sabiha Sertel, 1920’li, 30 lu senelerde, Amerikanvârî tarzda bir hayli mecmûa neşretmişlerdir: Resimli Ay (1 Şubat 1924 – Ocak 1931), Sevimli Ay (1926), Resimli Hafta (4.9.1924 – 23.4.1925), Resimli Perşenbe (1926), Resimli Şark (Ocak 1931 – Aralık 1934), Evrensel Ay (Ocak – Mayıs 1935) gibi… Ayrıca (aylık) Çocuk Ansiklopedisi, (aylık) Resimli Yıl… Bunlar, Sabiha Hanım’ın kardeşleri Avukat Celâl Derviş Deriş ve Mecdi Derviş Eren’in de ortak olduğu Resimli Ay Basımevi’nde basılıyor ve Kemalist İnkılâbları harâretle destekliyordu. Yarım Ay da bu cümledendir.

2) Mehmed Âkif’in tedâvî görmekte olduğu Teşvikiye Sağlıkevi’nin Sâhibi Dr. İbrahim Osman Gücer, Röportajcı Niyazi Acun’u husûsî bir alâkayle karşılıyor ve mülâkatın yapılmasını o têmîn ediyor:

“…Teşvikiye Sağlıkevinin sahibi Doktor İbrahim Gücer[’]i odasında buluyor ve kendimi tanıtıyorum. Doktor, ciddî fakat tatlı bir tebessümle, ve büyük bir nezaketle: ‘- Şimdi Mehmet Akifin yanında misafirleri vardır. Ve esasen, bilmem ki ziyaret kabul ederler mi?... diyor ve benim söz söylememe imkân bırakmadan soruyor: ‘- Hangi gazete namına görüşeceksiniz?’ ‘- Yarım Ay.’ Yarım Ay ismini işidince Doktor, bu sefer, bize daha samimî bir hal alıyor: ‘- Memleketin bu güzel mecmuasının biz de daimî okuyucularındanız, diyor ve yazıhanesinde duran ‘Yarım Ay’ın son sayısını elile göstererek sözüne devam ediyor: ‘- Yarım Ay mecmuasının okuyucularından olunca, size bu müsaadeyi almak vazifesi şimdi bana düşüyor…” Ve Dr. Gücer, Acun’u Mehmed Âkif’in odasına götürüp onunla görüşmesini sağlıyor… (ss. 2-3)

Yarım Ay mecmûası Sertel’lerin neşriyâtı cümlesindendir ve onlar gibi Dr. İbrahim Osman Gücer de Sabataî Cemâatinin güzîdelerindendir; üstelik, Sabiha Sertel’le akrabâdır. 13 Mayıs 1939 târihli Cumhuriyet’in 4. sayfasında çıkan bir vefât ilânı, bu akrabâlık bağını ortaya koyuyor: Tıbbiye son sınıftayken vefât eden Emine Santur, Dr. İbrahim Osman Gücer ile Avukat (ve yüksek dereceli Mason, büyük işadamı) Celâl Derviş Deriş’in yeğenleridir. Müteveffânın ebeveyni ise, ondan evvel vefât etmiş olan Dr. Halil Santur ile Şişli Sıhhat Yurdu’nun sâhibi ve Sabiha Sertel’in -çocukluğundan beri- yakın arkadaşı Seniye Santur’dur. Kezâ, mezkûr Av. Celâl Derviş Deriş de, Sabiha Sertel’in ağabeyidir ve hayâtı boyunca........

© Milat