Modern küresel ekonomide, Amerikan doları (USD), sadece bir para birimi değil, aynı zamanda ekonomik gücün, siyasi nüfuzun ve küresel düzenin bir sembolü hâline gelmiştir. ABD dolarının bu kadar baskın bir rezerv para hâline gelmesinin arkasında tarihi, politik ve ekonomik birçok faktör bulunmaktadır.

Doların ortaya çıkışı, uluslararası rezerv para birimi hâline gelme süreci ve günümüzdeki küresel piyasa hâkimiyetinin arkasındaki temel gerçekler günümüz politik ve siyasal sonuçların temel altyapısıdır.

Doların kökeni, 16. yüzyılda Avrupa'da kullanılan “thaler” adlı gümüş sikkeye dayanır. "Dolar" kelimesi, Almanca "Joachimsthaler" kelimesinden türetilmiş ve zamanla "dollar" şeklini almıştır. ABD'nin kendi para birimini oluşturması ise 1792’de çıkarılan Coinage Act ile gerçekleşmiştir. Bu yasa, ABD Darphanesi’nin kurulmasını ve doların resmî para birimi olmasını sağlamıştır.

19. yüzyıl boyunca, ABD doları altın ve gümüş standartlarına bağlı olarak değer kazanmıştır. 20. yüzyılın başlarına gelindiğinde ise sanayileşme, savaşlar ve Amerika'nın yükselen ekonomik gücü sayesinde dolar uluslararası ticarette daha fazla kabul görmeye başladı.

II. Dünya Savaşı’nın ardından, 1944 yılında kurulan Bretton Woods Sistemi, doların küresel ölçekteki yükselişinde bir dönüm noktası olmuştur. Bu sistem ile birlikte, dünya para birimleri dolara, dolar ise altına sabitlenmiştir. ABD’nin büyük altın rezervleri ve savaş sonrası ekonomik üstünlüğü, doları doğal rezerv para hâline getirdi.

1971 yılında Başkan Richard Nixon’ın doları altına sabitleyen “altın standardını” terk etmesiyle (Nixon Şoku), dolar serbest dalgalı kur rejimine geçmiştir. Bu durum doların değerinin piyasa güçlerine........

© Milat