2024 yılını geride bırakırken, mahalle aralarında Ankara tam bir şantiye alanına dönüştü. Cumhuriyet’in köklü mahalleleri olan Ayrancı, Küçükesat, Gaziosmanpaşa, Emek, Bahçeli bölgesinden geçerken mutlaka bir yapının yıkıldığına şahit oluyoruz. Şahit olduğumuz şey sadece bir yapının yıkımı değil bir dönemin ve belleğin yıkımı aynı zamanda. İki katlı üç katlı mekânlar, tasarlanmış cezbedici cepheleri ve anılarımızda kalan görüntüleri ile aramızdan bir bir alınıyor. Kapı kolundan, trabzanlarına, posta kutularından apartman isimlerine, pencere detaylarına ve bahçe düzenlemesine kadar estetik ve fonksiyonel olan mimari tasarımlar bu yıkımlarla birlikte bir bir tarihe karışıyor.

Yerine yapılanlar ise, içinde bulunduğu dönemin yozluğunu hatırlatan şekilde, birbirine benzeyen aynı malzemelerle ve benzer tasarımlarla kimliksiz, estetik cerrahiden çıkmış gibi yaşamın içerisine ruhsuz olarak katılıyor. Kentler kimliksizleşiyor, anılarından belleklerinden yoksunlaşıyor, kentsel dönüşüm, kentsel demans her yere sirayet ediyor.

Önce camlar kırılıyor, sonra pencere ve kapılar sökülüyor. Etrafı paravanlarla çevrilerek çevresinden yalıtılıyor. Bir sabah geçtiğiniz yolda sizi eksilten bir şey olduğunu o paravanların arkasındaki yapılarının yıkımı ile öğreniyorsunuz.

Ankara’da Esat Caddesi Atatürk Bulvarı’ndan Akay yokuşu ile başlar ve Bağlar Caddesi’nde Tepebaşı’nda sonlanır. Ankara’nın Başkent olması ile Cumhuriyet’in bürokratları ve memurları için konut ihtiyacı açığına bir çözüm olarak geliştirilen kooperatifleşme, 1950’li yıllarda apartman kooperatifleri ile yaygınlaşır.

Küçükesat yeni şehrin merkezi olan Kızılay’a yürüme mesafesinde, bir yanında, Seyranbağları, bir yanında Kavaklıdere ve Gaziosmanpaşa ile tek katlı iki katlı evleri ile bağlık bahçelik ortamını 1950’li yıllardan sonra orta sınıfın, memurların yerleştiği apartmanlaşmaya bırakır. Bağların yerlerinde apartmanlar yükselir. Kooperatifler birbirini izlercesine çoğalır. Arı Yapı Kooperatifi, Mühendisler Birliği Yapı Kooperatifi, Küçükesat Arsa ve Yapı Kooperatifi, Mintrak Yapı Kooperatifi, Büyük Barajlar Yapı Kooperatifi, Otuzevler Yapı Kooperatiflerini 1970’li yıllarda müteahhit eliyle apartmanlaşma izler. Üç dört katlı yapılar cadde etrafında ve bağlayan sokaklarda yükselir.

Mahalle genişledikçe, Esat Caddesi sinemalarıyla, gazinolarıyla, lokanta ve pastaneleri ile çekim merkezi haline gelir. Kavaklıdere ve elçilikler bölgesine........

© Kısa Dalga