Silah sesleri Kıbrıs’tan hiç eksilmiyordu… Ama 51 yıl önce böyle bir günde, Kıbrıs’ta spontane duyulan o silah sesleri, bir savaş duyumu yaparcasına birdenbire hit yapmıştı… Makineli tüfek tarakkalarına bomba patlamaları da ekleniyordu… Biz Lefkoşa’dakiler Türk bölgesine yeni bir saldırının başladığını düşündük ilk anlarda… Ama gerçek durumun anlaşılması uzun sürmedi: Kardeşin kardeşi kestiği Rum iç savaşına giden yolun sonuna gelinmişti aslında… Ve Rumlar birbirlerini hunharca biçmeye başlamışlardı… Kan gölüne dönen Kıbrıs’ta katliam boyutlu bir trajedi yaşanmaktaydı artık…

Peki o yol nasıl bir süreci izleyerek 15 Temmuz 1974 günü bu müthiş patlama noktasına gelmişti?.. Günümüze de ışık tutan yakın tarihi anımsamakta yarar var…

***

Rumlar 30 Kasım 1963’de tek yanlı olarak, Türkleri kurucu ortağı oldukları devletten dışlarcasına, Kıbrıs ortaklık cumhuriyetinin anayasasını değiştirdiler. Talihsiz cumhuriyetin yıkılma sürecinin ilk fiili ve cüretli adımıdır bu… Türk Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın Temsilciler Meclisi’nde alınan kararları veto etme hakkını dahi kaldıran 13 maddelik anayasa değişikliklerini gerek Kıbrıs Türk halkının, gerekse o anayasanın ve Kıbrıs’taki Türk haklarının garantörü olan Türkiye’nin kabul etmesi olanaksızdı… Bu kararın alınmasından önce Ankara’ya davet edilen dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı Başpiskopos Makarios’a TC Başbakanı İsmet İnönü tarafından gerekli uyarılar yapılmıştı… Ama bu uyarılar da dikkate alınmadı… Tek yanlı olarak alınan bu kararlarla Kıbrıslı Türklerin anayasal haklarının büyük bölümü ortadan kalkmıştı… Ortaklık cumhuriyetini fiili olarak sonlandıran olay ise Türkleri imha planı olan Girit katliam projesi benzeri “Akritas Planı”nın 21 Aralık 1963 gecesi yürürlüğe konulmasıydı…

Türklerin imhasını veya Ada’dan atılmasını öngören Akritas Planı, basit bir örgütün eylem planı değildi… Rum yetkililerin Yunanistan’la birlikte hazırladıkları bir etnik temizlik projesidir söz konusu olan… Bu planının yürürlüğe konulması üzerine o günlerde nüfusu yüz binin üzerinde olmayan Türk halkının üçte biri kendi yurdunda mülteci durumuna düşer… 30 bin Kıbrıslı Türk 103 yerleşim birimini ateş yağmuru altında terk etmek zorunda bırakılır… Türk halkı ada yüzölçümünün %3’üne tekabül eden, denize çıkışı olmayan ve sürekli kuşatma altında tutulan küçük gettolara sıkıştırılmış ve ekonomik ambargo altına alınmıştır…

1963 “Kanlı Noel” olaylarından sonra, 27 Aralık 1963’te üç garantör ülkeden biri olan İngiltere’nin askerlerinden oluşan bir “Barışı Koruma........

© Kıbrıs Gazetesi