Son verilere göre Türkiye’nin dış borç stoku 525,8 milyar dolara ulaşmıştır. Brüt dış borcun 266,6 milyar doları özel sektöre ve 259,2 milyar doları da kamu kesimine aittir.

Dış borçları çoğunlukla mutlak değer olarak ele alıyoruz. Oysa gerçek değerlendirme gelirimize oranıdır.
Buna göre dış borçlarımız 2024-III Çeyrek itibari ile yüzde 20,6’sı özel sektöre ve yüzde 21,2’si kamu kesimine olmak üzere toplamda GSYH’nın yüzde 41,7’si seviyesindedir.

Grafikten de anlaşılacağı üzere dış borçlarımız 100 milyar dolardan 525 milyar dolara artmıştır ama gelirimize oranla son yıllarda düşmeye devam etmektedir.

Burada elbette sanal değerler söz konusudur. GSYH’nın aşırı değerlenen TL ile dolar bazında yüksek görülmesi; buna karşılık dış borç oranının düşüyor görülmesi doğaldır.

Mesela 2020-II. Çeyrekten 2024-III. Çeyreğe GSYH reel olarak yüzde 21,6 büyüme gösterirken dış borç artışı yüzde 27,5’e ulaşmıştır. Anlaşılacağı üzere oranın düşmesi tamamen sanal verilere dayanmaktadır.

Ama bugün asıl konumuz bu değil.

Son 1 yılda dolar kuru ,1 ve Euro ise ,6 artış göstermiştir. Buna göre ortalama döviz sepeti (1 dolar 1 euro) ,4 artmıştır.

Aynı dönemde Merkez Bakası (fonlama faizi) H,9 olmuştur. Bunun bileşik faizi ise a,6 etmektedir. Yani geçen yıl mart ayından bu yana 1 yılda parasını TL’de tutanlar yüzde 61,6 faiz elde ederken parasını dövizde tutanlar yüzde ,4........

© Karar