Günümüzde insan ilişkileri karmaşık bir yapıdadır ve bu ilişkilerde belirli roller sıklıkla karşımıza çıkar. Bu rollerden en dikkat çekeni, "kurban" ve "kurtarıcı" rolleridir. Bu yazımda, bu rollerin kimler olduğunu, nasıl oluştuğunu ve bireylerin bu rollerden kurtulma yollarını inceledim. Ayrıca, her iki rolü de yansıtan uygulamalı diyalog örnekleri ile destekledim. Keyifli okuyup, anlayıp uygulamalarınız olsun!

Kurban Kimdir?

Kurban, genellikle başkalarının ihtiyaçlarına odaklanan, kendi ihtiyaçlarını göz ardı eden bireyleri tanımlar [1]. Bu kişiler, yaşamlarında sıkça mağduriyet hissederler ve çoğu zaman başkalarının taleplerine boyun eğerek kendi isteklerini ertelemeyi alışkanlık haline getirirler [2]. Kurban rolündeki kişiler, kendilerini çaresiz, ezilmiş, güçsüz ve utanç içinde hissederler [2].

Kurban Rolünün Özellikleri

• Başkalarının İhtiyaçlarına Öncelik Verme: Kurban, kendi ihtiyaçlarını göz ardı ederek başkalarının isteklerine öncelik verir [2].

• Aşırı Fedakarlık: Sürekli olarak başkaları için kendini feda etme eğilimindedir [2].

• Mağduriyet Hissi: Sıklıkla hayatta haksızlığa uğradığını düşünür [2].

• Düşük Özsaygı: Kendi değerini başkalarının onayına dayandırır [2].

• Sınır Koyma Zorluğu: Başkalarına "hayır" demekte zorlanır [2].

• Sorumluluk Almama: Yaptıklarının veya yapmadıklarının sorumluluğunu üstlenmez ve sonuçlarına katlanmak zorunda kalmazlar [2].

Kurtarıcı Kimdir?

Kurtarıcı, başkalarının problemlerini çözmeye çalışan, bu yolla kendini değerli hissetme çabasında olan bireylerdir [3]. Bu kişiler, başkalarının sorunlarına müdahale ederek onların bağımsızlıklarını kısıtlayabilirler [3]. Kurtarıcı rolündeki kişiler, ilgiye ihtiyacı olan kişilerle ilgilenirler ve onları zor durumlarından kurtarırlar [2].

Kurtarıcı Rolünün Özellikleri

• Başkalarının Problemleriyle Yüzleşme: Sürekli olarak başkalarının sorunlarını çözmeye çalışır [3].

• Kendini Önemli Hissetme İhtiyacı: Başkalarına yardım ederek kendini değerli hisseder [3].

• Bağımlılık Yaratma: Sürekli yardım sunarak başkalarının bağımlılığını artırabilir [3].

• Kendi İhtiyaçlarını Göz Ardı Etme: Kendi ihtiyaçlarını genellikle ikinci plana atar [3].

• Kontrol Etme Eğilimi: Başkalarının hayatında kontrol sahibi olma isteği taşır [3].

• Sınırları İhlal Etme: Başkalarının sorunlarını çözmeye çalışırken kendi sınırlarını ihlal ederler [4].

Kurban Rolünde misin? Yoksa Kurtarıcı Rolünde misin?

Birçok insan, yaşamlarının farklı dönemlerinde kurban veya kurtarıcı rolünü üstlenebilir [5][6]. Bu roller, bireyin geçmiş deneyimlerine, kişilik özelliklerine ve çevresel faktörlere bağlı olarak şekillenir [5][6]. Kendinizi bu rollerden hangisinde bulduğunuzu anlamak, kişisel gelişim ve sağlıklı ilişkiler kurmak adına önemlidir [5]

© İstiklal