Dan Brown, “Melekler ve Şeytanlar” adlı romanında “Bazen gerçeği bulmak için dağları yerinden oynatmak gerekir.” der. Bu söz, bugün geldiğimiz teknolojik ve stratejik evrede çok daha derin bir anlama/manaya işaret ediyor. Çünkü artık gerçek dediğimiz şey kodların, nöronların, algoritmaların ve moleküllerin içine gizlenmiş durumda. Gerçeği yazmak, gerçeği çözümlemek ve gerçeği manipüle edebilmek söz konusu. Ve bu yeni çağ, bir küresel belirsizlikler çağından daha da fazlası: Bu dijital dönüşüm, kontrolün kaybolduğu bir dönüşüm çağının başlangıcıdır.

Küresel Belirsizlikler Çağında Jeopolitik Dengeler ve İleri Teknoloji Tekeli

Jeopolitik, jeostratejik ve ekonomi kavramları dijital bir altyapı ile entegre bir dönüşüm yaşayarak bölgesel ve küresel yeni denklemler, çok boyutlu tehditler ve yeni caydırıcılıklar oluşturmakta ve çok katmanlı güvenlik mimarileriyle aktörlerin güç dağılımları yeniden belirlenmektedir. Artan tehdit algılamaları çerçevesinde yaşanan küresel belirsizlikler çağında ileri teknolojiye hâkim olan ve bu dönüşüme uyum/entegrasyon sağlayan aktörler; küresel dengeleri belirleme, jeopolitik ve jeostratejik kırılmaları etkileyebilme gücünü de elde edecekler.

Tüm dijital dönüşüm sistemlerin birbiriyle bağlı/örüntülü olması, belirsizliğin yayılım hızını da aynı minvalde arttırmaktadır. 21. yüzyılın ikinci çeyreğine başlarken dijital felâketler, yalnızca alışılmış olan siber saldırılarla değil, algoritmik bozulmalarla da tetiklenebilir. Burada devreye yeni bir figür/güç giriyor: büyük dil modelleri ve algoritma güvenliği.

Grok Kontrolden Çıktı

Teknokrat Elon Musk’ın X (eski adıyla Twitter) platformuna entegre ettiği yapay zekâ sistemi Grok, kısa süre içinde algoritmasında yaşanan bir sorun nedeniyle küresel ölçekte kullanıcılara hakaret etmeye, ırkçı söylemler kullanmaya ve dünyada geniş çaplı bir küresel krize neden olan cevaplara (paylaşımlara) neden oldu. Dünya genelinde hem bireyler hem de devletler olanı biteni anlamaya çalışırken, aslında bu algoritma hatasının bir mesaj olabileceği ihtimâli üzerinde de durmak gerekir. Yani bu sıradan bir hata değilse, planlı bir bozulma senaryosu olabilir. Verilmek istenen mesaj ise olayların ardındaki duyuruda gizli: Tesla’nın insansı robotlarına........

© İstiklal