El Yazması Eserler: Çok Disiplinli Bir Sanat Ürünü

Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı’da el yazması eserler sadece yazılı metinler olmaktan öte, birçok sanat dalının ortak emeğiyle şekillenen çok katmanlı sanat ürünleriydi. Bu eserlerin hazırlanması süreci, farklı disiplinlerin ustalarının bir araya gelerek birlikte çalışmasını gerektirirdi. Dolayısıyla, her bir el yazması, hem estetik hem de işlevsellik açısından özgün ve yüksek kalitede bir sanat eseri olarak kabul edilirdi.

Hat Sanatı (Hattat)

El yazması eserlerin temel taşı, hattatların metni büyük bir ustalıkla yazmasıdır. Hat sanatında, sadece metnin okunabilir olması değil, aynı zamanda yazının estetik bir form kazanması da ön plandadır. Osmanlı hattatları, nesih, sülüs, tâ'lik ve divani gibi farklı yazı türlerinde eserlerini kaleme alırlardı. Fatih dönemi hattatları arasında Şeyh Hamdullah gibi büyük ustalar, yazı türlerine yeni bir düzen ve ahenk getirmiştir. Hattatlar, metni yazarken harflerin oranlarına, boşlukların düzenine ve akışına büyük özen gösterir; metni bir sanat formuna dönüştürürlerdi.

Tezhip (Müzehhip)

El yazması eserlerin sayfa kenarları, başlıkları ve önemli bölümleri, altın varak ve canlı renklerle süslenirdi. Bu süsleme sanatı tezhip olarak adlandırılır. Tezhip ustaları, eserleri sadece metin olarak değil, görsel olarak da zenginleştirirlerdi. Özellikle kutsal metinler, padişah fermanları ve önemli edebi........

© İstiklal