Ortadoğu, tarih boyunca olduğu gibi yine bir fırtınanın göbeğinde. İsrail’in 13 Haziran’da İran’a gerçekleştirdiği saldırılarla başlayan ve ABD’nin devreye girerek İran’ın nükleer kapasitesini hedef aldığı operasyonlarla zirveye çıkan kriz, dünya siyasetini bir kez daha savaş mı, barış mı sorusunun tam ortasına getirdi. Tahran’ın ABD’nin Katar’daki üssüne yönelttiği ama daha çok güç gösterisi anlamı taşıyan füze atışları sonrası 24 Haziran itibarıyla Donald Trump’ın açıkladığı geçici ateşkes, tansiyonu düşürmüş gibi görünse de, yaşananlar sadece buzdağının görünen kısmı. Asıl sorgulanması gereken; bu fırtınanın orta yerinde suskunluğunu koruyan bir başka devin, Çin’in, neden sessizliğe büründüğü ve bundan sonra ne yapacağıdır.

Çin’in bu kriz karşısında pasif kalışı, sadece İran'la olan enerji bağlarını değil, aynı zamanda Pekin’in küresel rolüne dair yürüttüğü projeksiyonun gerçek sınırlarını da görünür kıldı. Çin, dünyanın en büyük enerji ithalatçısı. İran’dan günlük yaklaşık 1 milyon varil ham petrol alıyor ve bu rakam, özellikle bağımsız Çinli rafineriler için hayati önemde. İran’dan petrol akışının kesilmesi; üretim maliyetlerinin yükselmesine, iç piyasada enerji fiyatlarının artmasına ve doğrudan doğruya enflasyonist baskıya yol açabilir. Bu da Çin’in küresel ekonomik büyümesine zarar verir. Bu nedenle Pekin, enerji güvenliğini milli güvenlik meselesi olarak görüyor. Çin'in stratejik petrol rezervleri bu tür senaryolara hazırlıklı olsa da, uzun vadede İran'dan doğacak boşluğu kısa sürede doldurmak, hem fiyat hem de tedarik güvenliği açısından zorlu bir sınav demektir.

Öte yandan ABD, İran’a doğrudan müdahale ederek, Çin’in bu enerji damarını baskı altına almakla kalmadı; aynı zamanda küresel petrol ticaretinde yeni kartlar açtı. Washington’un elindeki en etkili kozlardan biri olan yaptırımlar, İran-Çin hattındaki ticareti hedef alacak biçimde........

© İstiklal