5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu m.280’e göre, bölge adliye mahkemesi ceza daireleri; istinaf başvurusunun esastan reddine, düzeltilerek esastan reddine, hükmün bozularak dosyanın yeniden karar verilmek üzere yerel mahkemeye gönderilmesine ve davanın duruşma açılarak istinaf mahkemesinde tekrar görülmesine karar verebilmektedir.

BAM ceza dairelerinin hangi durumda, hangi kararı verebilecekleri CMK m.280’de sınırlı şekilde belirlenmiştir. Bu yetkilerin genişletilerek kullanılması halinde; BAM ceza dairesinin verdiği kararın hukuka aykırı olduğunu ve duruşma açarak karar vermek yerine, hükmü bozup dosyayı ilk derece mahkemesine gönderdiğinde, sanığın temyiz hakkını elinden alarak, Anayasanın 36. maddesinde güvence altına alınan hak arama hürriyeti ile mahkemeye erişim hakkını ihlal edebildiğini daha önce kaleme aldığımız yazılarımızda belirtmiştik[1].

CMK m.280’de BAM ceza dairelerine tanınan yetkiler incelendiğinde; diğer fıkralarda sayılan hallerden birisi gündeme gelmediğinde, BAM ceza dairesinin CMK m.280/1-g uyarınca duruşma açmak suretiyle yeniden yargılama yapabileceği ve duruşma açarak yaptığı yargılama neticesinde istinaf başvurusunun reddine veya ilk derece mahkemesinin kararını kaldırarak kendisinin karar verebileceği görülmektedir.

BAM ceza dairesinin, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırıp yeni bir karar kurduğu durumda, dosya hakkında hüküm kuran mahkemenin esasen BAM ceza dairesi olduğu kabul edilmektedir. Örneğin; ilk derece mahkemesinin sanık hakkında verdiği beraat kararını BAM ceza dairesi duruşma açarak yaptığı yargılama neticesinde kaldırırsa ve sanığın mahkumiyetine karar verirse, sanık hakkında verilen ilk mahkumiyet kararı da BAM ceza dairesi tarafından verilmiş olmaktadır. Bu kapsamda; ilk defa istinaf aşamasında verilen mahkumiyetin kesinleşmesi halinde, yargılamanın yenilenmesi yoluna hangi mahkemeye dilekçe verilerek başvurulacağı incelenmelidir.

Yargılamanın yenilenmesi; bir olağanüstü kanun yolu olup, CMK m.311 vd. hükümlerinde düzenlenmiştir. Yargılamanın yenilenmesi yoluna nasıl başvurulacağını düzenleyen, “Yenileme isteminin kabule değer olup olmadığı kararı ve mercii” başlıklı CMK m.318/1’in 1. cümlesine göre;........

© Hukuki Haber