Özet:

Bu çalışmada, mevcut yasal düzenleme uyarınca, bir soruşturma veya kovuşturmanın herhangi bir işleminin veya aşamasının, basın yayın araçları yoluyla yayınlanmasının mümkün olup olmadığı ile soruşturma ya da kovuşturmanın hangi hallerinde ses veya görüntünün alınabileceği ele alınmıştır.

Kural olarak, adliye binası içerisinde ve duruşma başladıktan sonra duruşma salonunda veya adliye dışındaki duruşma ve keşif gibi diğer adlî işlemlerin icrasında her türlü sesli veya görüntülü kayıt veya nakil olanağı sağlayan aletler kullanılamaz. İlgili mevzuatın belirttiği hallerde ise ses veya görüntü kaydı alınabilir ancak bunlar, yayınlanması için değil dosyasında delil olarak saklanmasına yönelik olup başka amaçla kullanılamaz.

İlgili Mevzuat:

Temel olarak bu çalışma konumuzla ilgili mevzuat maddeleri aşağıda gösterildikten sonra, ses veya görüntü alınması ile ilgili diğer maddeler de ayrıca liste halinde belirtilmiştir. Son olarak da belirtilen maddelere aykırılık halindeki ceza hükümleri gösterilmiştir.

A) Bu çalışma konumuzun temeli ilgili mevzuat maddeleri aşağıda gösterilmiştir:

1) Konunun temel hali, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK’nın) 183. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre ses ve görüntü alıcı aletlerin kullanılması yasağını düzenleyen 183. maddeye göre iki istisna dışında adliye binası içerisinde ve duruşma başladıktan sonra duruşma salonunda her türlü sesli veya görüntülü kayıt veya nakil olanağı sağlayan aletler kullanılamaz. Bu hüküm, adliye binası içerisinde ve dışındaki diğer adlî işlemlerin icrasında da uygulanır.

2) Maddede geçen iki istisna, aynı kanunun180. maddesinin 5. fıkrası ile 196. maddesinin 4. fıkrasında yer alan hükümlerdir.

a) CMK’nın 180. maddesi, tanık ve bilirkişinin naiple veya istinabe yoluyla dinlenmelerine dairdir. İstisna tutulan 5. fıkrasına göre tanık veya bilirkişinin aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle dinlenebilmeleri olanağının varlığı hâlinde bu yöntem uygulanarak ifade alınır.

b) CMK’nın 196. maddesi, sanığın duruşmadan bağışık tutulmasına ilişkindir. İstisna tutulan 4. fıkrasına göre hâkim veya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda, aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle yurt içinde bulunan sanığın sorgusu yapılabilir veya duruşmalara katılmasına karar verilebilir.

3)Ceza Muhakemesi Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu ve Tanık Koruma Kanununa dayanılarak hazırlanan yönetmelik mevcuttur. Bu yönetmelik, Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Sisteminin Kullanılması Hakkında Yönetmelik’tir. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkemece dinlenilmesine gerek görülen kişilerin Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) kullanılarak dinlenilmesi, kayda alınması, saklanması ile bunun için gerekli teknik altyapının kurulmasına ilişkin esas ve usulleri bu yönetmelikte........

© Hukuki Haber